Ngày 18/7 vừa qua, Bộ Chính trị có Thông báo kết luận số 81 về chủ trương xây dựng trường học cho các xã biên giới, giao các nhiệm vụ cụ thể để Đảng ủy Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan chức năng và UBND các tỉnh biên giới triển khai thực hiện.

Theo đó, Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học-trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền trên cả nước. Trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025 (chậm nhất là đến thời điểm khai giảng năm học sau).

Các trường này sẽ là hình mẫu để sau đó tiếp tục triển khai diện rộng, hoàn thành mục tiêu đầu tư xây dựng 248 trường trong 2-3 năm tới. Các trường được đầu tư xây dựng phải bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, quy mô, diện tích trường, lớp; có đủ cơ sở vật chất phục vụ việc học tập, rèn luyện văn hóa, tinh thần, thể chất, điều kiện sinh hoạt và tuyệt đối an toàn.

Theo Kết luận của Bộ Chính trị, đây là nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội và thực hiện chính sách dân tộc nhằm nâng cao dân trí, chất lượng nhân lực, tạo nguồn cán bộ là người dân tộc, địa phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào vùng biên giới, góp phần củng cố quốc phòng và an ninh.

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sau sắp xếp địa giới hành chính, cả nước có 22 tỉnh, thành phố có biên giới đất liền, với tổng số 248 xã biên giới đất liền.

Theo thống kê của các địa phương, tại 248 xã này có 956 trường phổ thông với quy mô 625.255 học sinh. Tổng số học sinh có nhu cầu nội trú, bán trú theo thống kê sơ bộ là 332.019 học sinh, nhưng mới có gần 59.000 học sinh đang học tại 22 trường phổ thông dân tộc nội trú và 160 trường phổ thông dân tộc bán trú.

Hiện các học sinh nội trú, bán trú được học tập, sinh hoạt ăn ở tại trường và hưởng các chính sách của Nhà nước (trung bình mỗi năm khoảng 23 triệu đồng/học sinh nội trú, 16 triệu đồng/học sinh bán trú).

Như vậy, còn khoảng hơn 273.000 học sinh (43,7% tổng số học sinh) có nhu cầu nhưng chưa được học tại các trường nội trú, bán trú, hiện đang học tại các trường phổ thông.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất đầu tư xây mới, cải tạo các trường nội trú tại 248 xã với hệ thống cơ sở vật chất đáp ứng đầy đủ, đồng bộ nhu cầu học tập, sinh hoạt nội trú, bán trú của học sinh và giáo viên. Thời gian thực hiện từ năm 2025-2027. Nguồn vốn đầu tư xây dựng gồm ngân sách Trung ương là chính, còn lại là ngân sách địa phương và các nguồn lực hợp pháp khác.

Đồng thời, hoàn thiện các quy định liên quan theo hướng bảo đảm học sinh ở xã biên giới đất liền được hưởng chính sách nội trú, bán trú phù hợp với thực tiễn khó khăn về địa hình, khoảng cách địa lý; có phương án bố trí giáo viên phù hợp; đảm bảo ngân sách duy trì hoạt động của các trường và chế độ cho giáo viên phù hợp điều kiện mới.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đây là quyết sách lớn, quan trọng, phải khẩn trương tổ chức thực hiện thành công, ý nghĩa.

Thủ tướng yêu cầu triển khai chiến dịch xây dựng 100 trường tại 100 xã biên giới đất liền, chậm nhất tới 30/8/2026 phải hoàn thành, với tinh thần thần tốc, táo bạo. Sau khi hoàn thành giai đoạn này sẽ tiến hành sơ kết, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội, hoàn thành toàn bộ chương trình.

Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp thu các ý kiến tại cuộc họp, lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về nội dung này, trình ban hành trước ngày 10/8, trong đó có quy định các cơ chế, chính sách như linh hoạt các hình thức đấu thầu, chỉ định thầu, giao việc…

UBND các tỉnh, thành phố phải quy hoạch, tìm địa điểm với diện tích phù hợp (5-10 ha), bảo đảm hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông thuận lợi và kêu gọi người dân hiến đất.

Bộ Xây dựng thiết kế mẫu trường lớp theo hướng mở, đa dạng, phù hợp với điều kiện, văn hóa các vùng miền, các địa phương, các địa điểm xây dựng, khai thác tối đa điều kiện tự nhiên, lưu ý khả năng ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu và đầy đủ công năng.

Thủ tướng lưu ý cần huy động sức mạnh tổng hợp của của cả hệ thống chính trị, sự tham gia của lực lượng quân đội, công an, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội.

Thủ tướng nêu rõ nguồn lực nhà nước là chính, Bộ Tài chính cân đối, bố trí, huy động nguồn vốn; đồng thời phát động người dân hiến đất xây trường, huy động sự chung tay, giúp đỡ của xã hội, của doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, với tinh thần "ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít".