Với hơn 100 triệu dân và sức mua ngày càng tăng, Việt Nam đang nổi lên như một trong những thị trường hấp dẫn nhất của khu vực Đông Nam Á. Quy mô thị trường bán lẻ trong nước hiện ước đạt 180 tỷ USD và dự báo sẽ tăng lên 350 tỷ USD vào cuối năm 2025. Song song đó, không gian số đã trở thành một “mặt trận mới” đầy tiềm năng. 

Theo báo cáo E-Economy SEA 2024 của Google, Temasek và Bain & Company, thương mại điện tử Việt Nam đạt quy mô 22 tỷ USD trong năm 2024 và có thể tăng gần gấp ba, lên 63 tỷ USD vào năm 2030. 

SỐ LƯỢNG DOANH NGHIỆP TẠI TP.HCM SẼ TĂNG NHANH

Tại hội thảo “Tăng trưởng thị phần - Định vị thương hiệu Việt trên không gian số” do Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức sáng 9/9, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Dũng cho rằng những số liệu trên cho thấy cơ hội to lớn để hàng Việt tiếp cận hàng chục triệu người tiêu dùng, đồng thời mở rộng vị thế trên bản đồ khu vực.

Là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước với hơn 500.000 doanh nghiệp, chiếm trên 20% GDP, TP.HCM có lợi thế về sự năng động, khả năng thích ứng nhanh với xu thế số hóa và vị trí kết nối sản xuất, thương mại, logistics, tài chính, đóng vai trò tiên phong trong nâng tầm thương hiệu Việt.

“Sau sáp nhập, TP.HCM định hướng trở thành siêu đô thị quốc tế, do đó số lượng doanh nghiệp sẽ tăng nhanh, khiến việc định danh và phát triển thương hiệu Việt trở thành nhiệm vụ cấp bách. Khi có thương hiệu uy tín trên không gian số, doanh nghiệp sẽ đủ sức giữ thị phần trong nước và tận dụng chuỗi cung ứng mới để mở rộng xuất khẩu”, ông Dũng nhấn mạnh.

Mặt khác, theo TS. Đinh Thế Hiển, thời gian gần đây, thương mại điện tử nổi lên như một điểm sáng khi doanh số chiếm khoảng 10% tổng doanh số bán lẻ, dẫn đầu ở các ngành hàng thời trang, làm đẹp, tiếp theo là điện gia dụng, công nghệ và thực phẩm đóng gói.

Người tiêu dùng có xu hướng chi tiêu nhiều hơn cho sản phẩm có giá trị cao, đồng thời đòi hỏi trải nghiệm mua sắm phong phú. Số liệu cho thấy tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử mạnh hơn nhiều so với bán lẻ truyền thống, với mức bình quân 20% mỗi năm.

THƯƠNG HIỆU VIỆT TRƯỚC "CƠN SÓNG" LỚN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

Dự báo giai đoạn 2025 - 2026, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam sẽ đạt từ 32 đến 45 tỷ USD, với sự cạnh tranh khốc liệt giữa các sàn lớn và sự bứt phá mạnh mẽ.

Dù vậy, theo TS. Đinh Thế Hiển, hạn chế lớn của thương hiệu Việt trên các sàn này là thiếu vắng những thương hiệu mạnh ở phân khúc trung và cao cấp, marketing quốc tế còn yếu và chưa có chiến lược định vị bài bản trên không gian số.

Vì vậy, thương hiệu Việt hiện vẫn ở vị trí “vùng giữa”, chưa tạo được khoảng cách rõ với hàng giá rẻ Trung Quốc, cũng chưa vươn tới tầm trung - cao cấp như Thái Lan hay Hàn Quốc.

Dưới góc độ doanh nghiệp xuất khẩu, ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch Vina T&T, Phó Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam đưa ra cảnh báo thương hiệu nông sản Việt vẫn còn mờ nhạt, phần lớn do sản xuất manh mún và tiêu chuẩn chưa đồng đều. 

“Nếu không định danh rõ ràng, hàng Việt khó có thể vươn lên tham gia sâu chuỗi giá trị toàn cầu. Ngược lại, khi có thương hiệu chính danh, sản phẩm sẽ được định giá cao hơn, mở ra cơ hội thâm nhập những thị trường khó tính như Mỹ, EU”, ông Tùng trăn trở.

Chia sẻ về những khó khăn của doanh nghiệp Việt trên không gian số, ông Nguyễn Minh Đức, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam nhìn nhận: “Điểm yếu lớn nhất của doanh nghiệp Việt hiện nay là thiếu chiến lược dài hạn. Nhiều đơn vị tham gia thương mại điện tử một cách manh mún, thiếu đầu tư bài bản, dẫn đến không tạo được thương hiệu mạnh”. 

Trong khi đó, ông Nguyễn Anh Đức, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, cho rằng không gian số mang lại cơ hội lớn, nhưng cũng đòi hỏi khung khổ pháp lý minh bạch, tiêu chuẩn thống nhất và sự đồng hành từ cơ quan quản lý. 

“Nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp phải phối hợp chặt chẽ để biến cơ hội thành lợi thế, thay vì để doanh nghiệp tự xoay xở trong môi trường cạnh tranh không cân bằng”, ông Đức nhận định.

Các chuyên gia nhận định mặc dù thương hiệu Việt đang đứng trước một “cơn sóng” lớn từ thương mại điện tử. Nhưng nếu biết tận dụng, đây sẽ là động lực đưa hàng Việt đến với hàng chục triệu người tiêu dùng trong và ngoài nước. Ngược lại, nếu không chuẩn bị bài bản, cơn sóng sẽ cuốn trôi những thương hiệu yếu ớt, thiếu nền tảng bền vững.