Thị trường trí tuệ nhân tạo (AI) tại Trung Quốc đang trải qua một giai đoạn phát triển mạnh mẽ, với sự gia tăng đáng kể về số lượng doanh nghiệp và các ứng dụng công nghệ. 

Trong vòng 5 năm qua, số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) ở Trung Quốc đã tăng mạnh từ hơn 1.400 lên hơn 5.000, theo số liệu của Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc.

Nổi bật là DeepSeek, dù mới được thành lập từ năm 2023 song, công ty này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý toàn cầu với mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) mã nguồn mở. Sự thành công của họ không chỉ nhờ vào công nghệ tiên tiến mà còn do chi phí phát triển thấp hơn nhiều so với các đối thủ lớn như OpenAI hay Google. 

Hiện nay, Trung Quốc đã xây dựng hơn 40.000 nhà máy thông minh, 11 khu thí điểm quốc gia về đổi mới và ứng dụng AI, cùng 17 khu trình diễn quốc gia để thử nghiệm xe kết nối thông minh. 

Ngoài ra, nước này cũng đã thành lập quỹ đầu tư công nghiệp AI trị giá 60 tỷ nhân dân tệ (khoảng 8,4 tỷ USD), ban hành các quy tắc về đạo đức AI, lập trung tâm hợp tác AI Trung Quốc – BRICS và xây dựng hơn 240 tiêu chuẩn cho các công nghệ AI then chốt.

Theo Báo cáo phát triển Internet Trung Quốc 2021, năm 2020, nước này mới chỉ có 1.454 doanh nghiệp AI. Để thúc đẩy lĩnh vực này, từ năm 2017 Trung Quốc đã ban hành Kế hoạch phát triển AI thế hệ mới. Đến tháng 8 vừa qua, nước này tiếp tục đưa ra sáng kiến “AI Plus”, nhằm xây dựng một nền kinh tế và xã hội thông minh với sự kết hợp giữa con người và máy móc, ứng dụng đa ngành và đổi mới chia sẻ.

Ông Wan Gang, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, cho rằng: “Ngành AI của Trung Quốc phát triển nhờ biết kế thừa kinh nghiệm từ các nhà khởi nghiệp, đồng thời tận dụng lợi thế sẵn có như nguồn dữ liệu phong phú, hệ thống công nghiệp hoàn chỉnh, kịch bản ứng dụng rộng rãi và tiềm năng thị trường lớn”. 

Cần lưu ý rằng, thay vì chỉ phát triển các mô hình AI thông thường, Trung Quốc coi "AI là công cụ công cụ để khai thác ngay, không phải lý thuyết cho tương lai”, Julian Gewirtz, cựu quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, từng nhận định. 

Họ lựa chọn xây dựng những sản phẩm ứng dụng AI, giá thành thấp, có tính ứng dụng cao để nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh tế, thay vì lao vào cuộc đua phát triển siêu trí tuệ nhân tạo (AGI) như Mỹ. 

Jeffrey Ding, Giáo sư Đại học George Washington và tác giả bản tin ChinAI, nói rằng: “Mỹ gánh chi phí thử nghiệm, còn Trung Quốc có thể chọn cách đi sau nhưng tối ưu hóa để triển khai hiệu quả hơn”.