Góp ý vào dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), đại biểu Trịnh Minh Bình, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, đề cập thực tế với mức lương thấp, không đảm bảo đời sống sẽ rất khó thu hút người tài năng vào làm việc trong khu vực công.

TIẾP TỤC CẢI CÁCH TIỀN LƯƠNG 

Theo đại biểu Trịnh Minh Bình, hiện nay với hệ số lương 2,34 tương ứng với khoảng 6,8 triệu đồng/tháng đối với cán bộ, công chức mới vào, bao gồm cả 25% tiền công vụ, chưa tính các loại bảo hiểm phải chi trả, thì không đủ để trang trải chi phí cho cuộc sống tối thiểu.

Chưa kể, nếu cán bộ, công chức có thêm vợ hoặc chồng, con, đặc biệt là sống ở các thành phố lớn thì khả năng khó khăn hơn rất nhiều.

Theo đại biểu, với mức lương này thì không thể thu hút được người tài năng vào các cơ quan làm việc để cống hiến. Còn khi so sánh với mức thu nhập thực tế ở các khu vực tư nhân, các tập đoàn đa quốc gia, hay các doanh nghiệp khởi nghiệp, thì chênh lệch thu nhập có thể gấp từ 3 đến 10 lần, khiến người tài năng có thể dễ dàng lựa chọn khu vực ngoài Nhà nước.

“Hệ số lương 2,34 không chỉ là con số, mà là biểu hiện cho một cơ chế đãi ngộ đã lỗi thời qua 21 năm triển khai thực hiện, thiếu tính linh hoạt và không còn phù hợp với yêu cầu phát triển đội ngũ cán bộ chất lượng cao trong giai đoạn hiện nay”, đại biểu Trịnh Minh Bình nhận xét. Do đó, ông đề nghị Chính phủ cần quan tâm thêm đối với nội dung này.

Nghị quyết số 27 về cải cách chính sách tiền lương, với định hướng trả lương theo vị trí việc làm, chức danh, chức vụ và năng lực thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, đến nay việc thực hiện triển khai còn chậm do nhiều nguyên nhân, đặc biệt là khó khăn về nguồn lực và sự phối hợp giữa các cấp, các ngành.

Đại biểu cho rằng nếu không sớm áp dụng hệ thống tiền lương mới, chúng ta sẽ khó tạo được môi trường lành mạnh cho việc cạnh tranh minh bạch, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của bộ máy công vụ.

“Tôi đề nghị cần làm rõ khái niệm người tài năng để có cách hiểu thống nhất trong thực tế, đảm bảo tính khách quan, công bằng, sử dụng đúng người, tránh trường hợp cơ quan này hiểu đó là người tài năng, nhưng cơ quan khác thì hiểu đó không phải là người tài năng”, ông Bình góp ý.

Trên cơ sở đó, đại biểu đề xuất Quốc hội cần giám sát chặt chẽ tiến trình cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27, bảo đảm triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, để từng bước xây dựng chế độ tiền lương gắn với vị trí việc làm, hiệu quả công việc và năng lực cá nhân. Đặc biêt, cần cải cách tiền lương, chế độ tiền lương cho phù hợp với bối cảnh hiện nay, song song với việc đổi mới cơ chế tuyển dụng, trọng dụng và phát triển nhân tài trong khu vực công.

Đồng thời, đổi mới phương pháp đánh giá cán bộ theo hướng lấy hiệu quả và sản phẩm công việc là tiêu chí chính. Cần tạo ra môi trường làm việc thật sự năng động, minh bạch, đề cao sáng tạo và tinh thần trách nhiệm.

“Người tài năng cần có chế độ, chính sách đãi ngộ riêng, không bị bó buộc bởi quy trình hành chính thông thường, có thể ưu tiên bố trí nhà công vụ, hỗ trợ thuê nhà hoặc các chính sách học bổng cho con em cán bộ có trình độ cao...”, đại biểu Trịnh Minh Bình nói.

Giải pháp nữa theo ông Bình là cần mạnh dạn trong tuyển sinh chọn sinh viên xuất sắc từ sớm, như mô hình ở một số nước như: Singapore, Nhật Bản, đang áp dụng rất thành công, đào tạo có định hướng và xây dựng lộ trình phát triển cá nhân rõ ràng cho đội ngũ kế thừa.

Theo đại biểu tỉnh Vĩnh Long, chính sách thu hút nhân tài không chỉ là đơn thuần đãi ngộ cao, mà còn tạo ra một hệ thống công vụ minh bạch, chuyên nghiệp, trao quyền, tạo niềm tin và động lực để cống hiến.

TẠO MÔI TRƯỜNG ĐỂ NGƯỜI TÀI CỐNG HIẾN

Cùng quan tâm đến chế độ để thu hút nhân tài, đại biểu Dương Minh Ánh, đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, cho rằng để giữ được người có tài năng làm trong khu vực công thì Chính phủ và các Bộ, ban, ngành cần nghiên cứu những chính sách thiết thực có ưu tiên đột phá hơn.

Theo đại biểu, không chỉ về lương, thưởng, bảo hiểm, chính sách về nhà ở, chế độ nghỉ ngơi…, mà cần quan tâm đến môi trường làm việc thuận lợi và các điều kiện đảm bảo để họ có thể phát huy được tài năng. Có công cụ đánh giá, tiêu chí đánh giá dựa trên các sản phẩm đầu ra.

Ngoài ra, đại biểu cũng thống nhất về cơ chế ký hợp đồng có thời hạn và thuê khoán với các chuyên gia, hoặc người có tài năng ở một số vị trí việc làm của cơ quan, tổ chức, đơn vị mà không nhất thiết phải tuyển dụng vào làm việc chính thức.

Quy định này tạo được cơ chế mở và dành sự chủ động cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Tuy nhiên, Chính phủ cần có quy định rõ nguồn ngân sách chi cho nội dung này.

Bổ sung thêm, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương, đề nghị nghiên cứu, xem xét có chính sách, chế độ lương và ưu đãi tương xứng với trách nhiệm, nhiệm vụ được giao cho cán bộ, công chức, nhất là người đứng đầu của tổ chức Đảng, Bộ, ngành, địa phương, chuyên gia cao cấp, công chức xuất sắc ở Trung ương và địa phương tương đương, không thấp hơn khu vực tư nhân để giữ chân nhân tài và là động lực cho đội ngũ cán bộ, công chức.

Phản hồi về ý kiến các đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, một trong những điểm mới của dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) lần này là đã luật hóa nguyên tắc coi người có tài là chủ thể đặc biệt trong thiết lập nền công vụ trọng giá trị và đổi mới. Bộ trưởng cho biết đã có giải pháp về nhân sự, lựa chọn chiến lược về quản trị quốc gia trong thời đại cạnh tranh bằng tri thức, trí tuệ và số hóa.

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng nói sẽ tiếp tục bổ sung, hoàn thiện thêm về cơ chế, chính sách đặc biệt để thu hút, trọng dụng đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ. Đặc biệt, thực hiện quy định rõ ràng hơn về tiêu chí, cơ chế, chính sách đặc biệt cho người tài; tạo môi trường công vụ, văn hóa cho người tài cống hiến…