Chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng ngày 11/11/2024, một số đại biểu Quốc hội quan tâm đề cập vấn đề nguồn tài chính, tín dụng cho tăng trưởng xanh, phát triển xanh, chuyển đổi xanh.

DƯ NỢ TÍN DỤNG XANH Ở VIỆT NAM KHOẢNG 650 NGHÌN TỶ ĐỒNG

Theo kế hoạch tăng trưởng xanh, Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho tín dụng xanh và ngân hàng xanh. Đây là nhóm nhiệm vụ ở mức ưu tiên cao và phải thực hiện trong giai đoạn 2021-2025.

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành một số văn bản như là Đề án phát triển Ngân hàng xanh tại Việt Nam vào năm 2018, hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro về môi trường năm 2023. Các ngân hàng thương mại cũng đã cung cấp các gói tín dụng xanh chủ yếu cho các lĩnh vực năng lượng, nông, lâm nghiệp, xử lý chất thải.

Tuy nhiên, theo đại biểu Lê Đào An Xuân, đoàn Phú Yên, thực tiễn còn rất nhiều doanh nghiệp ở các lĩnh vực cần chuyển từ nâu sang xanh trong bối cảnh chịu ảnh hưởng lớn của thiên tai và biến đổi khí hậu thì lại có rất ít thông tin và rất khó để tiếp cận các nguồn vốn xanh.

Nêu thực tế, đại biểu băn khoăn đặt vấn đề với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đánh giá về việc hoàn thành nhiệm vụ này đến năm 2025 và liệu có đáp ứng kịp thời nhu cầu chuyển đổi xanh của doanh nghiệp hay không?

Cùng quan tâm vấn đề giải pháp để hoạt động tín dụng gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh, đại biểu Đặng Bích Ngọc, đoàn Hòa Bình, cho biết Việt Nam là quốc gia chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu như bão lũ, thiên tai… đòi hỏi hoạt động tín dụng của ngân hàng phải gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh.

Tuy nhiên, thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc thực hiện các hoạt động tín dụng về nội dung này vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Đại biểu đề nghị Thống đốc Ngân hàng cho biết những giải pháp của ngành ngân hàng để chỉ đạo triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ này.

Về vấn đề tín dụng xanh, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định bảo vệ môi trường là vấn đề rất quan trọng trong phát triển bền vững và được các nước trên thế giới cũng quan tâm. Đối với Việt Nam, Trung ương, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ cũng đặc biệt quan tâm vấn đề này.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu rõ trên cơ sở các Nghị quyết của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết và kế hoạch triển khai của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các chỉ thị, văn bản để khuyến khích các tổ chức tín dụng tập trung nguồn lực để cấp tín dụng xanh, triển khai các giải pháp quản lý rủi ro về môi trường khi các tổ chức tín dụng cấp tín dụng, hoàn thiện cơ chế, chính sách để góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh.

Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các kế hoạch hành động, giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị trong hệ thống, triển khai các chương trình tín dụng đặc thù, góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tăng trưởng xanh. Gần đây nhất, theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cũng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có hội nghị hướng đến mục tiêu triển khai 1 triệu hecta lúa với phát thải thấp.

Bà Hồng thông tin, từ chỗ chỉ có 5 tổ chức tín dụng tham gia tín dụng xanh năm 2017, đến nay ở Việt Nam đã có 50 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng xanh và dư nợ khoảng 650 nghìn tỷ đồng. Trong đó tín dụng đối với năng lượng tái tạo, năng lượng sạch chiếm khoảng 45%; đối với nông nghiệp sạch, xanh chiếm 30%.

Đặc biệt dư nợ tín dụng mà các tổ chức tín dụng khi cấp tín dụng đánh giá về các rủi ro môi trường đã tăng lên khoảng 3,2 triệu tỉ đồng trong tổng số dư nợ của cả hệ thống là 15 triệu tỉ đồng.

TÍN DỤNG XANH CẦN DANH MỤC PHÂN LOẠI XANH

“Tuy nhiên, đối với tín dụng xanh hiện Ngân hàng Nhà nước cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc vì hệ thống ngân hàng cần được hướng dẫn của các cơ quan, bộ ngành liên quan đến danh mục phân loại xanh để các tổ chức tín dụng có căn cứ khi cấp tín dụng”,  Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết.

Bên cạnh đó, đầu tư vào những lĩnh vực xanh như năng lượng tái tạo, năng lượng sạch… đòi hỏi nguồn vốn với giá trị rất lớn và kì hạn dài. Đây chính là những khó khăn của hệ thống ngân hàng khi nguồn vốn huy động của hệ thống ngân hàng rất ngắn hạn.

Ngoài ra, đối với đội ngũ nhân viên của ngân hàng thì những kiến thức về tín dụng xanh, việc ngân hàng xanh cũng còn hạn chế. Do đó, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục quan tâm thực hiện triển khai theo đúng kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục phân loại xanh thì Ngân hàng Nhà nước sẽ hướng dẫn các tổ chức tín dụng cấp tín dụng xanh và theo dõi thực hiện.

“Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư hướng dẫn các tổ chức tín dụng khi cấp tín dụng có đánh giá rủi ro về môi trường. Chúng tôi sẽ theo dõi đánh giá, nếu có vướng mắc phát sinh sẽ tiếp tục chỉnh sửa. Mục tiêu xanh Thủ tướng Chính phủ đã cam kết tại COP26, phấn đấu giảm phát thải về không đến năm 2050. Đây là công việc của các bộ, ngành liên quan và đối với Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện những giải pháp về tín dụng”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thông tin.

Khẳng định những vấn đề đại biểu Đặng Bích Ngọc nêu "Việt Nam là nước chịu tác động lớn bởi biến đổi khí hậu", Thống đốc cho rằng tình hình bão lũ thiên tai vừa qua đặt ra yêu cầu cho các cơ quan, bộ ngành phải tập trung rà soát những giải pháp của ngành để ứng phó hiệu quả.

Ngành ngân hàng đã ban hành rất nhiều các văn bản hướng dẫn để đánh giá về rủi ro và môi trường trong hoạt động cấp tín dụng. Tuy nhiên, Thống đốc đề cập lại khó khăn khi chưa có danh mục về phân loại xanh.

Do đó, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục phân loại xanh thì ngành ngân hàng sẽ quyết liệt chỉ đạo để khi các tổ chức tín dụng cấp tín dụng, cho vay thì đánh giá rủi ro để nâng cao dư nợ tín dụng, giúp việc cấp tín dụng gắn với đánh giá tác động môi trường.