Năm nay Lễ hội đền Hùng và Tuần văn hóa - du lịch đất Tổ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức, với nhiều hoạt động phong phú hơn thường lệ, diễn ra từ ngày 21 đến 28/4 tại thành phố Việt Trì.

Theo đó, chuỗi sự kiện có 5 hoạt động chính, gồm: Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa-Du lịch Đất Tổ năm 2023; Liên hoan trình diễn các di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam được UNESCO ghi danh; kỷ niệm 20 năm thực hiện Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể; Hội nghị-Hội thảo “Phát huy vai trò của di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch”; Triển lãm di sản văn hóa, du lịch các vùng kinh đô Việt Nam.

Phần hội đã được tỉnh Phú Thọ chuẩn bị với 20 sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch: Hội trại và Liên hoan văn nghệ quần chúng; chương trình Hát xoan làng cổ; biểu diễn múa rối nước; trưng bày tư liệu hiện vật về lễ hội, tín ngưỡng thời đại Hùng Vương; Liên hoan Văn hóa ẩm thực đất Tổ; trình diễn đâm đuống, đánh trống đồng; tổ chức giải bóng đá Cup Hùng Vương, giải Bơi chải và trình diễn ván chèo đứng trên hồ Công viên Văn Lang; Hội chợ du lịch Tây Bắc; farmtrip Hành trình du lịch sắc màu trung du…

Ông Nguyễn Đắc Thủy cho biết: “Tỉnh Phú Thọ đã chủ động phối hợp với các đơn vị của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để thực hiện kịch bản cho lễ khai mạc và các nghệ nhân, nghệ sĩ đang tiến hành tập luyện. Chúng tôi đang hoàn thiện cơ sở vật chất, không gian, sân khấu để phục vụ cho lễ khai mạc. Phú Thọ cũng chuẩn bị đầy đủ điều kiện để các tỉnh, thành phố sở hữu di sản văn hóa được UNESCO ghi danh đến tham gia trình diễn. Ước tính Phú Thọ đón 8 triệu khách trong năm 2023”.

Từ đầu năm đến nay số lượng khách về với đền Hùng đã tương đối nhiều. Ông Lê Trường Giang, Giám đốc Khu di tích lịch sử đền Hùng, cho biết năm nay lượng khách tham dự Lễ hội Đền Hùng dự kiến sẽ đông hơn mọi năm do trùng với lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Năm 2022, trong 3 ngày nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương, khu di tích này đón được khoảng 1 triệu lượt khách. Năm 2019, con số ghi nhận là 4,5 triệu lượt khách; năm 2018 là khoảng 3 triệu lượt khách.

Ông Giang cho rằng do lượng khách đông, tình trạng ùn tắc là khó tránh khỏi. Thời điểm ùn tắc được dự đoán xảy ra vào sáng 10/3 Âm lịch (29/4) và kéo dài trong khoảng 2 giờ. Đây là thời điểm lãnh đạo Đảng, Nhà nước dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng và du khách không được phép lên núi.

Ban tổ chức Lễ hội đền Hùng sẽ tổ chức nhiều hoạt động ở dưới khu trung tâm lễ hội để du khách tham gia. Ngoài ra, ban tổ chức cũng bố trí người hướng dẫn du khách đến tham quan thêm các khu vực khác như đền thờ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân, đền Mẫu Âu Cơ (thuộc khu di tích đền Hùng) để tránh cho khu trung tâm lễ hội đền Hùng bị quá tải.

Theo ông Giang, về cơ bản, ùn ứ ở khu vực đền Hùng không thường xảy ra do có chiều lên và chiều xuống riêng biệt. Tình trạng di chuyển chậm, ùn tắc cục bộ chỉ xảy ra khi người dân dừng lại thắp hương. Ngoài ra, đặc thù khách về đền Hùng thường đi trong ngày hoặc tiếp tục hành trình tới các địa phương khác, nên mặc dù phòng ốc lưu trú tại địa phương không nhiều nhưng chưa bao giờ bị quá tải.

Riêng trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay, tỉnh đã có phương án đảm bảo an ninh và phân luồng giao thông đầy đủ, đảm bảo cho một ngày quốc lễ được an toàn, tươi vui cho tất cả du khách. Theo đó, với các phương tiện tham gia đi lễ từ đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai về Đền Hùng rẽ nút giao IC7 vào đường Phù Đổng, qua đường Trường Chinh đến đường Nguyễn Tất Thành rồi gửi xe Trung tâm thuộc Khu di tích lịch sử Đền Hùng.

Phương án khác, các phương tiện xuống nút IC8 vào Quốc lộ 2, đến ngã 3 cây xăng quân khu 2, rẽ phải vào Quốc lộ 32C rồi gửi xe trên tuyến đường vào Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ hoặc đi thẳng vào bãi gửi xe Trung tâm thuộc Khu di tích lịch sử Đền Hùng. Đối với ô tô đi đường Quốc lộ 2 qua cầu Hạc Trì hoặc qua cầu Việt Trì đến ngã 4 BigC rẽ phải vào đường Nguyễn Tất Thành, sau đó về bãi gửi xe Trung tâm thuộc Khu di tích lịch sử Đền Hùng.

Các phương tiện từ hướng Tuyên Quang, Yên Bái theo Quốc lộ 2 về Đền Hùng đối với xe ô tô theo Quốc lộ 2 đến ngã ba giao với đường Quốc lộ 32C (Cây xăng quân khu 2) rẽ phải vào Quốc lộ 32C đến bãi gửi xe trên tuyến đường vào Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ hoặc bãi gửi xe Trung tâm thuộc Khu di tích lịch sử Đền Hùng. Hoặc các phương tiện theo Quốc lộ 2 đến ngã 3 giao nhau với đường Tỉnh lộ 325 (ngã 3 Phù Lỗ) rẽ phải vào tỉnh lộ 325 đến ngã 3 Tiên Kiên rẽ trái vào Quốc lộ 32C rồi gửi bãi xe Trung tâm thuộc Khu di tích lịch sử Đền Hùng…

Đối với các xe không đi lễ hội, sẽ được phân luồng từ xa để không đi qua khu vực trung tâm của Lễ hội. Với các xe nội tỉnh không đi lễ hội cũng được các cơ quan liên quan hướng dẫn, phân luồng từ xa để hạn chế đi qua khu vực lễ hội. Năm nay, ban tổ chức bố trí lực lượng chuyên ngành thường xuyên kiểm tra, đảm bảo không xảy ra tình trạng chặt chém, "thổi giá", hay các tệ nạn kinh doanh khác. Số điện thoại đường dây nóng sẽ được đặt ở khắp nơi để người dân có thể liên hệ phản ánh.