Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) đang được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 8 trong năm nay (tháng 10/2024) bổ sung quy định không thu thuế giá trị gia tăng đối với một số loại hàng hoá nhập khẩu. Điều 5 dự thảo nêu rõ các đối tượng không chịu thuế, trong đó có quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển, hàng biên mậu trong định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đều băn khoăn với đề xuất miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ.

CÂN NHẮC ĐÁNH THUẾ

Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, đoàn đại biểu Quốc hội Cần Thơ, cho rằng số lượng hàng hoá dưới 1 triệu đồng giao dịch qua các sàn thương mại điện tử là vô cùng lớn, “tích tiểu thành đại”. Do đó, cân nhắc thêm về quy định này để có nguồn thu bền vững hơn từ hoạt động thương mại điện tử.

Làm rõ hơn việc quản lý thuế thương mại điện tử tại họp báo thường kỳ quý 2/2024 do Bộ Tài chính tổ chức chiều ngày 18/6, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, cho biết thời gian qua, Chính phủ, Bộ Tài chính có nhiều chỉ đạo, cơ quan thuế cũng tăng cường các giải pháp quản lý đối với hoạt động thương mại điện tử, cả thị trường trong nước và xuyên biên giới.

"Về quy định miễn thuế giá trị gia tăng với đơn hàng nhỏ lẻ, việc quản lý chủ yếu liên quan đến ngành hải quan nhằm thực hiện theo Công ước Kyoto. Tuy nhiên, thời gian qua, một số quốc gia có thay đổi về quy định pháp luật. Việt Nam có thay đổi hay không, Chính phủ và Quốc hội sẽ cân nhắc để thay đổi quy định này".

Dẫn chứng quy định tại Nghị định 91/2022/NĐ-CP ngày 30/10/2022, ông Minh khẳng định tất cả sàn thương mại điện tử đều phải gửi các thông tin về cho cơ quan thuế định kỳ. Căn cứ các thông tin này, cùng với công tác thanh tra, kiểm tra và chủ động kê khai của người nộp thuế, cơ quan thuế tập hợp được cơ sở dữ liệu về người nộp thuế kinh doanh qua sàn. Sau đó, Tổng cục Thuế đối chiếu, tự động phân cho các chi cục thuế tại 63 tỉnh, thành quản lý.

Tổng cục Thuế cũng thường xuyên tập huấn tại các chi cục thuế và đẩy mạnh tuyên truyền các quy định, chính sách.

"Theo quy định, dù kinh doanh truyền thông hay thương mại điện tử đều phải đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế sẽ xử lý nếu không đăng ký theo quy định pháp luật, không thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước", lãnh đạo Tổng cục Thuế nhấn mạnh.

NHIỀU QUỐC GIA BỎ QUY ĐỊNH MIỄN THUẾ

Theo sách trắng thương mại điện tử năm 2023, số lượng người tiêu dùng Việt Nam tham gia mua sắm trực tuyến tăng lên đến 61 triệu người, tăng 7,02% so với cùng kỳ. Ước tính giá trị mua sắm trực tuyến của mỗi người đạt mức 336 USD/năm, tăng 16,67%.

Với sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới, lượng giao dịch hàng hóa có giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần trong thời gian qua. Tại Việt Nam, hàng ngày có trung bình 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok…

Trong báo cáo thẩm tra về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), ông Lê Quang Mạnh, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho biết mặc dù không được quy định trong luật song trên thực tế, việc miễn thuế giá trị gia tăng gắn với miễn thuế nhập khẩu hiện được thực hiện đối với hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua chuyển phát nhanh, theo Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg ngày 30/11/2010 về mức giá trị hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế.

"Nhiều nước đã bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ để bảo vệ nguồn thu, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu", ông Mạnh cho biết.

Do đó, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ có chính sách phù hợp để mở rộng và bao quát các nguồn thu trong bối cảnh hạn chế về ngân sách hiện nay, giải trình cơ sở pháp lý của Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg đối với nội dung nêu trên.

Làm rõ một số ý kiến về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) tại phiên thảo luận tổ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, cho biết việc miễn thuế các hàng nhập khẩu giá trị nhỏ là do thực hiện theo Công ước quốc tế về hài hòa và đơn giản thủ tục hải quan (Công ước Kyoto) năm 1973 mà Việt Nam ký kết, trong đó quy định giá trị nhỏ tối thiểu sẽ không thu thuế hải quan và các thuế khác.

Luật không quy định nhưng Nghị định 134/2016/NĐ-CP ngày 01/09/2016 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và Quyết định số 78/2010/QĐ-TTG ngay 30/11/2010 của Thủ tướng Chính phủ về mức giá trị hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế. 

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết hiện một số quốc gia đã bỏ quy định này. Chẳng hạn, Liên minh châu Âu bỏ miễn thuế giá trị gia tăng với lô hàng dưới 22 Euro. Anh bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng nhập khẩu có giá trị từ 135£ trở xuống từ ngày 1/1/2021 hay Thái Lan thu thuế giá trị gia tăng 7% với tất cả hàng nhập khẩu, không phân biệt giá trị.