Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn đàm phán lại thỏa thuận thương mại lớn nhất của nước này, Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA), trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng giữa Mỹ và hai nước láng giềng ở khu vực Bắc Mỹ.

Theo thông tin từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), các cuộc tham vấn công khai để chuẩn bị cho việc đàm phán lại USMCA sẽ bắt đầu trong vòng một tháng tới, với thời hạn hoàn tất vào ngày 4/10 theo quy định của một đạo luật năm 2020 về thực thi thỏa thuận này. Động thái này đánh dấu bước khởi đầu cho một quá trình đàm phán có thể kéo dài nhiều tháng nhằm xem xét và điều chỉnh các điều khoản của USMCA - thỏa thuận được ký kết vào năm 2020.

USMCA được coi là một trong những thành tựu thương mại quan trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump, thay thế cho Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) được ký kết vào năm 1992. Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã thực hiện nhiều biện pháp thương mại cứng rắn, bao gồm việc áp thuế quan cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, gây ra những tác động tiêu cực đến các chuỗi cung ứng và ngành công nghiệp tại cả ba quốc gia.

Một trong những lý do chính mà chính quyền ông Trump đưa ra để thúc đẩy việc đàm phán lại USMCA là nhằm tăng cường tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô.

Giới chức Mỹ, bao gồm Thượng nghị sĩ Cộng hòa Bernie Moreno - một người thân cận với ông Trump - đã nhấn mạnh rằng cần phải tăng cường yêu cầu về tỷ lệ nội địa hóa đối với các sản phẩm ô tô, với mục tiêu giảm thiểu số lượng xe được sản xuất tại Mexico và tăng cường sản xuất xe tại Mỹ. Điều này không chỉ nhằm bảo vệ việc làm trong nước ở Mỹ, mà còn để đảm bảo rằng các sản phẩm được sản xuất trong khu vực có thể đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn cao hơn.

Tuy nhiên, việc đàm phán lại USMCA không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Các rào cản thương mại hiện tại giữa Mỹ và Canada, Mexico vẫn còn tồn tại, bao gồm các chính sách năng lượng của Mexico, các quy định về nhập khẩu ngô và bông từ Mỹ, cũng như các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ. Bộ trưởng Kinh tế Mexico, ông Marcelo Ebrard, đã bày tỏ sự lo ngại rằng quá trình xem xét lại USMCA sẽ không đơn giản, nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng cả ba quốc gia cần phải hợp tác để duy trì tính cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu ngày càng khắc nghiệt.

Trong khi đó, Canada cũng đang tìm cách giảm bớt thuế quan mà Mỹ đã áp lên hàng hóa của nước này. Thủ tướng Canada, Mark Carney, đã có cuộc điện đàm với ông Trump vào đầu tuần trước để thảo luận về các vấn đề thương mại và an ninh. Tuy nhiên, ông Carney cũng thừa nhận rằng hai bên sẽ không sớm đạt được thỏa thuận thương mại, và Canada vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc đạt được sự đồng thuận với Mỹ.

Một trong những yếu tố quan trọng trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ với Canada và Mexico là vấn đề an ninh biên giới và cuộc chiến chống chất gây nghiện fentanyl. Ông Trump từng dọa áp thêm thuế quan đối với hàng hóa Mexico nếu Chính phủ nước này không có những biện pháp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn việc buôn lậu fentanyl vào Mỹ. Điều này đã tạo ra một áp lực lớn đối với chính quyền Mexico, buộc họ phải tăng cường các biện pháp kiểm soát biên giới và hợp tác với Mỹ trong việc chống lại tội phạm ma túy.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio - người đã cuộc gặp với Thủ tướng Mexico Claudia Sheinbaum ở Mexico City vào hôm thứ Tư tuần trước đã đánh giá cao sự hợp tác và sẵn sàng của nước này trong việc hợp tác với Mỹ về chống ma túy. Mexico là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với khoảng 80% hàng xuất khẩu của nước này có đích đến là Mỹ. Canada là đối tác thương mại lớn thứ hai của Mỹ, rồi mới đến Trung Quốc.

Không lâu sau khi lên cầm quyền vào đầu năm nay, ông Trump áp thuế quan 25% lên hàng hóa Canada và Mexico, nhưng sau đó miễn trừ thuế quan này cho các hàng hóa thuộc diện của thỏa thuận USMCA, ngoại trừ các mặt hàng ô tô, thép và nhôm bị áp thuế riêng. Do Canada trả đũa thuế quan Mỹ, ông Trump hồi cuối tháng 7 tăng thuế quan đối với nước này lên 35%.