Thông tin từ Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR), đến nay, công tác di dời hạ tầng kỹ thuật (gói thầu đầu tiên của dự án, được khởi công vào ngày 22/6/2023) của dự án metro số 2 (tuyến Bến Thành - Tham Lương) đã đạt 60% khối lượng công việc và công trình dự kiến sẽ kịp khởi công trong năm 2025 như kế hoạch.

Ông Phan Công Bằng, Giám đốc MAUR cho biết, công tác giải phóng mặt bằng của dự án cũng đã hoàn thành 100% (585/585 trường hợp). Chủ đầu tư đã nhận được toàn bộ mặt bằng và các nhà thầu đang gấp rút triển khai gói thầu di dời hạ tầng kỹ thuật (gồm hạ tầng điện, cấp thoát nước, biển báo, đèn chiếu sáng, tín hiệu giao thông, cây xanh, hệ thống viễn thông...). MAUR cũng cho biết đang rất nỗ lực để kịp công trình khởi công trong năm nay, theo đúng kế hoạch.

Một trong những khó khăn mà dự án gặp phải đối với gói thầu di dời hạ tầng kỹ thuật, theo ông Bằng, là độ sai lệch giữa bản vẽ và thực tế hiện trường tại nhiều vị trí, khu vực, gây trở ngại cho việc thi công. MAUR đã bám sát tiến độ từng ngày từng giờ, yêu cầu nhà thầu phải nỗ lực cao nhất và lường trước các tình huống có thể xảy ra để chuẩn bị máy móc, nhân lực thi công… “Đây là dự án giao thông quan trọng và cấp thiết, không thể để chậm trễ thêm. Nhất định phải khởi công trong năm nay”, ông Bằng khẳng định.

Lãnh đạo MAUR cũng cho biết, dự án sẽ áp dụng các cơ chế đặc thù, nhất là của Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, TP.HCM, và các chỉ đạo của lãnh đạo Ủy ban nhân dân TP.HCM nhằm thúc đẩy tiến độ dự án.

Cụ thể, sẽ tuyển chọn tư vấn cấp bách cho dự án trong đầu quý III-2025 gồm tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh, thiết kế FEED (Front-End Engineering Design, là giai đoạn thiết kế kỹ thuật tổng thể, được thực hiện theo thông lệ quốc tế, sau khi dự án đầu tư xây dựng được phê duyệt - chú thích của người viết) và đấu thầu; tư vấn thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh và thiết kế FEED; tư vấn giám sát khảo sát xây dựng.

Sau khi chọn được tư vấn chính thức, MAUR sẽ hoàn thành lập hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh, thiết kế FEED để trình Ủy ban nhân dân TP.HCM tổ chức thẩm định và phê duyệt và khởi công dự án.

Về nguồn vốn, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, dự án metro số 2 sẽ dừng sử dụng toàn bộ vốn vay thuộc Thỏa thuận vay và viện trợ số 1 ký ngày 01/3/2011, Thỏa thuận vay và viện trợ số 2 ký ngày 04/6/2011 của Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) với tổng giá trị là 155.000.000 EUR; đồng thời, dừng sử dụng 66.240.462 EUR vốn ODA không hoàn lại thuộc Thuận vay và viện trợ số 2 của KfW. Phần vốn ODA không hoàn lại còn lại, thuộc Thỏa thuận vay và viện trợ số 2 của KfW, Thủ tướng giao TP.HCM sử dụng theo đúng quy định của pháp luật. 

Dự án metro số 2 Bến Thành - Tham Lương có tổng chiều dài 11,2 km (gồm 9,2 km đi ngầm và 02 km trên cao), với 11 ga (9 ga ngầm, 01 ga trên cao). Dự án có điểm đầu tại ga trung tâm Bến Thành và điểm cuối tại ngã tư An Sương, có tổng diện tích thu hồi 251.136 m2, 603 trường hợp bị ảnh hưởng. Sau 11 năm kể từ lúc được phê duyệt, dự án metro số 2 đã chính thức khởi công gói thầu đầu tiên về di dời hạ tầng kỹ thuật, vào ngày 22/6/2023. Công trình có tổng mức đầu tư 2.093 triệu USD (tương đương 47.890 tỷ đồng).

Một trong những điểm nhấn mới của gói thầu di dời hạ tầng kỹ thuật metro số 2 này là ứng dụng mô hình BIM (Building Information Modeling - Mô hình thông tin công trình) ngay từ trong giai đoạn thiết kế. Cụ thể, BIM đóng vai trò hỗ trợ chủ đầu tư, nhà thầu phát hiện xung đột giữa các hạng mục hạ tầng kỹ thuật từ sớm trong quá trình thiết kế để kịp thời đề xuất các biện pháp thi công phù hợp. Sau đó, BIM tiếp tục được áp dụng trong giai đoạn quản lý thi công các công trình, giai đoạn nghiệm thu và bàn giao công trình, đưa vào vận hành.

Dự án metro số 2 Bến Thành - Tham Lương hiện đi tiên phong trong ứng dụng mô hình TOD (Transit Oriented Development - Mô hình phát triển đô thị gắn kết với giao thông công cộng) trong tập trung vốn giao thông, chỉnh trang đô thị, phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai.