Những ngày này, thương lái đang đổ về Phương Nam, TP. Uông Bí (Quảng Ninh) để kịp thu mua những xe vải chín sớm, đưa ra thị trường. Cây vải chín sớm Phương Nam được trồng tại đây là một trong những giống vải có chất lượng tốt nhất, trái to vỏ mỏng, nhiều nước, mùi thơm... Quan trọng hơn là cây có đặc tính chín rất sớm (trước từ 10 đến 20 ngày) so với các giống vải khác. Vùng vải hiện có diện tích hơn 400 ha, ước cho sản lượng 1.800 tấn trong vụ năm nay. Thời gian thu hoạch sẽ kéo dài từ trung tuần tháng 5 cho đến trước ngày 6/6, khi mùa vải thiều bắt đầu.

Anh Vũ Văn Vân, chủ vườn vải ở khu Bạch Đằng 2, chia sẻ: “Giá bán tại vườn đang là 35.000/kg, đầu mùa bán được 40.000 – 50.000/kg quả to đẹp. Thương lái đến tận vườn thu mua, bà con chỉ việc thu hoạch là họ bao tiêu hết". Chị Nguyễn Thị Dung, thương lái với 20 năm thu mua vải ở Phương Nam, cho biết: “Mọi năm vải ở Phương Nam được mùa thu mua từ 100 đến 150 tấn nhưng năm nay vải mất mùa giảm hẳn 1 nửa. Thị trường tiêu thụ chủ yếu ở miền Nam là chính. Thu mua cao điểm trong vòng 10 ngày là xong vụ vải ở đây”.

Mới đây, Trung tâm Xúc tiến và Phát triển công thương Quảng Ninh cho biết sẽ tổ chức livestream bán vải chín sớm Phương Nam trên fanpage của đơn vị từ ngày 23 - 26/5. Đây được đánh giá là cách làm mới và thiết thực để tôn vinh loại nông sản địa phương có chất lượng tốt. Hiện vùng vải chín sớm Phương Nam đang trong lộ trình chuẩn hóa dữ liệu vùng trồng theo chuẩn OTAS nhằm đáp ứng các tiêu chí để có thể xuất khẩu quả vải chín sớm Phương Nam vào các nước châu Âu.

Tương tự, theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bắc Giang, do có vùng tiểu khí hậu đặc biệt, vải ở Tân Yên năm nào cũng chín sớm, từ giữa tháng 5 đã cho thu hoạch, trong khi đó những khu vực khác như Lục Ngạn phải đến tháng 6 mới chín rộ. Ông Nguyễn Văn Thiết, Giám đốc HTX Sản xuất và Tiêu thụ vải sớm Phúc Hòa (huyện Tân Yên, Bắc Giang), khoảng 5 ngày nữa, HTX chính thức thu hoạch vải thiều chín sớm, sản lượng dự kiến 450 tấn.

"Năm nay, vải chín sớm Tân Yên được thu mua với giá là 35.000 - 40.000 đồng/kg. Trong khi đó, vải thiều của HTX quả to, chín đẹp dự kiến phải bán với giá 50.000 đồng/kg", ông Thiết cho biết. Dự kiến, vải chín sớm sẽ thu hoạch trong khoảng 1 tháng, từ nay cho tới trung tuần tháng 6. Năm nay, huyện Tân Yên có hơn 1,3 ngàn ha vải thiều. Trong đó, riêng xã phúc Hòa có hơn 700 ha vải. Sản lượng năm nay toàn huyện ước đạt khoảng 10 ngàn tấn.

Để chủ động trong khâu tiêu thụ, các nhà vườn, tổ sản xuất và hợp tác xã sớm kết nối, tìm đầu ra cho vải thiều. Huyện cũng dự kiến tổ chức hội nghị kết nối, xúc tiến tiêu thụ vải thiều chín sớm Tân Yên vào ngày 23/5/2024, tại xã Phúc Hòa. Theo đó, hội nghị có sự tham gia của một số doanh nghiệp phân phối, tiêu thụ vải thiều tại thị trường trong nước và quốc tế; đại diện các sàn thương mại điện tử chủ các mã vùng trồng vải xuất khẩu; các cơ sở đóng gói vải thiều trên địa bàn.

Trong khi đó, dự kiến khoảng 10 ngày tới, những vườn vải thiều sớm tại huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) cũng sẽ được thu hoạch. Nắm bắt cơ hội này, nhiều HTX du lịch tại đây đã xây dựng tour, tuyến, kết nối với các đơn vị lữ hành và chuẩn bị các điều kiện để đón tiếp du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Theo đại diện HTX Thương mại và Du lịch An Phú, xã Tân Sơn (Lục Ngạn), ngày 26/5 tới, một đoàn du khách từ nước Pháp gần 40 người sẽ đến hợp tác xã để tìm hiểu quy trình sản xuất vải thiều, nho hạ đen và mỳ Chũ, tiếp đó là khám phá hồ Cấm Sơn. Để sẵn sàng đón, tiếp khách, HTX đã chủ động liên hệ với các hộ trồng vải thiều chín sớm ở xã Nam Dương để chỉnh trang nhà vườn, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để phục vụ khách chu đáo.

Huyện Lục Ngạn hiện có 11 HTX kinh doanh dịch vụ du lịch, 12 cơ sơ lưu trú, 9 nhà hàng, 10 quán cà phê, phòng trà đáp ứng các điều kiện phục vụ khách du lịch. Theo đánh giá của ngành chức năng, mặc dù năm nay sản lượng vải chính vụ giảm mạnh song nhiều nhà vườn vẫn đáp ứng các điều kiện phục vụ khách du lịch. Địa phương đã quy hoạch một số điểm phát triển du lịch sinh thái gắn với vườn cây ăn quả, bố trí điểm đến đẹp, thuận lợi cho hành trình của du khách.

Cơ quan chức năng của huyện sẽ thành lập các tổ hướng dẫn viên, thuyết minh viên am hiểu lịch sử vùng đất, con người và quy trình sản xuất vải để giới thiệu đến khách du lịch. Đồng thời, tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về du lịch mùa hè Lục Ngạn, hướng dẫn các HTX tổ chức các tour, tuyến du lịch trải nghiệm vườn vải kết hợp tham quan hồ Cấm Sơn, hồ Khuôn Thần, chùa Am Vãi, làng nghề mỳ Chũ, suối và núi rừng vùng cao, trải nghiệm văn hóa địa phương…

Với thị trường phía Nam, nhờ lợi thế chín sớm khoảng 1 tháng so với cây vải thiều ở các tỉnh phía Bắc nên nông dân Đắk Lắk gặp nhiều thuận lợi trong khâu tiêu thụ sản phẩm với giá bán dao động từ 45.000 - 65.000 đồng/kg.  Năm nay, hầu hết các vườn trồng vải thiều trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk bị mất mùa, sản lượng giảm 30 - 50% so với năm trước do thời tiết khô hạn kéo dài. Song giá vải được các thương lái thu mua cao gần gấp đôi so với vụ thu hoạch niên vụ 2022 - 2023 nên người trồng vải vẫn có thu nhập cao.

Tỉnh Đắk Lắk hiện có khoảng 3.075 ha trồng vải thiều; trong đó, diện tích cho thu hoạch là 1.687 ha, sản lượng bình quân đạt khoảng 17.357 tấn. Thị trường tiêu thụ trong nước chủ yếu ở các tỉnh, thành phía Nam như TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đồng Nai, Bình Dương… Sản phẩm vải thiều của tỉnh Đắk Lắk cũng đã xuất khẩu chính ngạch sang một số thị trường như Nhật Bản, Trung Quốc, tuy nhiên số lượng xuất khẩu còn ít.