Trung tâm hội nghị Hàm Rồng, là công trình được đầu tư xây dựng nhằm phục vụ các sự kiện văn hóa trọng đại của TP Thanh Hóa và tỉnh Thanh Hóa. Công trình được khởi công xây dựng tháng 12/2012 tại phường Hàm Rồng thành phố Thanh Hóa và được đưa vào sử dụng tháng 11/2014.

TRUNG TÂM HỘI NGHỊ BỎ HOANG GIỮA LÒNG THÀNH PHỐ

Năm 2015 Trung tâm hành chính của Thành ủy, UBND thành phố Thanh Hóa chuyển sang xây dựng tại vị trí mới nên đã sử dụng Trung tâm hội nghị Hàm Rồng là nơi làm việc tạm thời.

Năm 2019, Trụ sở làm việc mới của thành ủy, UBND thành phố Thanh Hóa tại phường Đông Hải hoàn thành đưa vào sử dụng thì Trung tâm hội nghị Hàm Rồng đã ngưng hoạt động. Trong thời gian này xảy ra đại dịch Covid-19 nên thành phố Thanh Hóa trưng dụng nơi này làm nơi cách ly tập trung bệnh nhân nhiễm Covid của thành phố.

Được biết, Trung tâm hội nghị Hàm Rồng được đầu tư xây dựng từ nguồn vốn vay Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam với tổng chi phí gần 160 tỷ đồng do Ban quản lý Dự án phát triển toàn diện Kinh tế xã hội TP Thanh Hóa (còn gọi là CSEDP) làm chủ. Đơn vị thi công là Tổng công ty Cổ phần Miền Trung (Thanh Hóa).

Trung tâm Hội nghị Hàm Rồng có hình thức kiến trúc truyền thống gồm: Nhà Trung tâm đón tiếp Thông tin, nhà nghỉ sinh thái và các công trình phụ trợ và hạ tầng kỹ thuật. Khu nhà cao 2 tầng, cao 12,55m (gồm cả mái); mặt bằng tầng hầm được bố trí 12 phòng làm việc, không gian trưng bày, không gian đa năng…với diện tích xây dựng là 3.419m2, diện tích sàn là 5.560m2.

Công trình Trung tâm Hội nghị Hàm Rồng được đầu tư từ nguồn vốn vay của Ngân hàng phát triển Châu Á với số tiền lên tới 160 tỷ đã trở thành phế tích chỉ sau hơn 7 năm đưa vào sử dụng. Ngay từ đầu, việc xác định đầu tư Trung tâm này đã tồn tại nhiều vấn đề.

SỰ LÃNG PHÍ TRONG ĐẦU TƯ CÔNG

Trên thực tế, chưa bao giờ Trung tâm này được sử dụng đúng mục đích đầu tư ban đầu là phục vụ các sự kiện trọng đại của thành phố Thanh Hóa. Các sự kiện cấp tỉnh diễn ra tại Trung tâm hội nghị 25B trong khi đó các sự kiện lớn của thành phố diễn ra ở Trung tâm hội nghị thành phố Thanh Hóa mới được đầu tư xây dựng khang trang tại phường Đông Hải.

Tại Thanh Hóa, không ít sự lãng phí trong đầu tư, sử dụng tài sản công đã và đang diễn ra. Trước đây, Trung tâm hội nghị triển lãm được đầu tư rộng hàng chục ha với kinh phí hàng trăm tỉ suốt một thời gian dài hoạt động cầm chừng, chủ yếu cho thuê bán cây cảnh đào quất trong dịp tết Nguyên đán, trước khi trụ sở Đài truyền hình Thanh Hóa chuyển về đây. Hay như kí túc xá sinh viên ở phường Quảng Thành cũng được xây dựng cao tầng hiện bỏ hoang trơ trọi.

Ngoài ra, nhiều công sản cũng đang bỏ hoang sau khi trụ sở các đơn vị chuyển đến địa điểm mới. Có thể kể đến như trụ sở cũ của Đài PTTH Thanh Hóa trên phố Hạc Thành, trụ sở cũ Bộ chỉ huy quân sự tỉnh trên đại lộ Lê Lợi hay trụ sở Tòa án thành phố Thanh Hóa cũ trên đường Trần Phú.

Liên quan đến khoản vay của ADB các điều khoản tài trợ áp dụng trong các dự án vốn vay ADF là như sau: kỳ hạn 32 năm, bao gồm 8 năm ân hạn với lãi suất 1% và lãi suất 1,5% trong giai đoạn trả nợ gốc và khối lượng thanh toán nợ như nhau qua các lần.

Các khoản vay chương trình cũng có điều khoản vay tương tự, trừ một điểm khác là có kỳ hạn ngắn hơn là 24 năm. Đối với khoản vay Hỗ trợ khẩn cấp, điều kiện là: kỳ hạn 40 năm, bao gồm 10 năm ân hạn với lãi suất 1% mỗi năm và hoàn trả gốc với lãi suất 2% trong 10 năm sau thời kỳ ân hạn và 4% đối với các năm sau đó.

ADB không thu phí cam kết gắn với các khoản ADF. Các khoản vay OCR có kỳ hạn và thời gian ân hạn tùy thuộc vào tính chất của dự án (thường có kỳ hạn 15-25 năm và thời kỳ ân hạn 4-6 năm). Từ tháng 7/2002, ADB đã áp dụng chính sách vốn vay dựa trên LIBOR đối với nguồn vốn OCR.

Theo chính sách này, kể từ 7/2002 các khoản vay OCR sẽ có mệnh giá bằng đô la Mỹ, euro hoặc đồng yên. Bên vay có thể chọn lãi suất cố định hoặc lãi suất vay vốn thả nổi dựa trên LIBOR. Hiện nay, ADB áp dụng LIBOR cộng với sai biệt cổ định 0,6% để bù đắp cho chi phí quản lý.

Như vậy, mặc dù khối tài sản công trị giá 160 tỷ bị bỏ hoang, gây thất thoát lãng phí nghiêm trọng nhưng hàng năm ngân sách vẫn phải oằn lưng trả nợ khoản vay cho Ngân hàng Phát triển Châu Á. Bên cạnh số tiền thanh toán lãi, gốc theo kì hạn thì nhà đầu tư còn phải chịu khoản lãi do chênh lệch tỷ giá.

Trong khi đó, tỉnh Thanh Hóa được biết đến có rất nhiều huyện miền núi có điều kiện về kinh tế cực kì khó khăn. Cơ sở vật chất như Công Sở, Trạm Y tế xã, Bệnh viện, Trường học tại các huyện miền núi vẫn trong tình trạng thiếu thốn xuống cấp trầm trọng. Điển hình như các huyện Mường Lát, Quan Hóa, Quan Sơn, Lang Chánh, Bá Thước…

Theo tìm hiểu của VnEconomy, tỉnh Thanh Hóa đang có kế hoạch đưa các đơn vị sự nghiệp về làm việc tại Trung tâm Hội nghị Hàm Rồng. Trong tháng 4, Thường trực Tỉnh ủy đã họp, bàn bạc về nội dung này nhằm lựa chọn đơn vị phù hợp. Tuy nhiên có thể thấy việc chuyển các đơn vị sự nghiệp về làm việc tại đây chỉ là giải pháp “chữa cháy”. Tỉnh ủy Thanh Hóa thống nhất phương án chuyển 5 đơn vị sự nghiệp cấp tỉnh về làm việc tại Trung tâm Hội nghị Hàm Rồng đang bị bỏ hoang.

Năm đơn vị bao gồm: Trung tâm Kiểm định chất lượng xây dựng công trình (Sở Xây dựng), Ban Quản lý dự án đầu tư công trình giao thông, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp, Ban Quản lý bảo trì công trình giao thông và điều hành hoạt động vận tải khách công cộng (thuộc Sở Giao thông Vận tải). Thời gian hoàn thành việc di chuyển của cá đơn vị này dự kiến trong quý 3 năm 2022. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có bất kì dấu hiệu nào cho thấy các đơn vị nêu trên rục rịch di chuyển về trung tâm này.

Câu chuyện lãng phí, thất thoát vì thế càng trở nên nhức nhối khi ngay từ đầu tính cấp thiết cho việc đầu tư xây dựng dự án đã không được tính toán phù hợp với sự phát triển của thành phố Thanh Hóa nói riêng, tỉnh Thanh Hóa nói chung.