Bộ trưởng Bộ Tài chính  Nguyễn Văn Thắng cho biết điều này trong phiên trả lời chất vấn ngày 19/6. Tại phiên chất vấn lĩnh vực tài chính, một trong những nội dung được nhiều đại biểu nêu ra là việc thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam.

DÒNG VỐN FDI VÀO VIỆT NAM DUY TRÌ RẤT TÍCH CỰC, BẤT CHẤP NHỮNG TÁC ĐỘNG BẤT LỢI BÊN NGOÀI

Trong bối cảnh địa chính trị, kinh, chuỗi cung ứng toàn cầu có sự biến đổi, nhiều quốc gia đang điều chỉnh chính sách để thu hút FDI chất lượng cao.

Nêu vấn đề, đại biểu Mai Văn Hải, đoàn Thanh Hóa đề nghị Bộ trưởng cho biết về xu hướng đầu tư FDI trên thế giới hiện nay và định hướng thu hút đầu tư FDI tại Việt Nam?

Giải đáp những vấn đề đại biểu đặt ra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, cho biết xu hướng đầu tư toàn cầu hiện nay tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ lõi, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.

Ở khu vực châu Á, đặc biệt khu vực Đông Nam Á nổi lên là ưu tiên hàng đầu của một số tập đoàn đa quốc gia. Khu vực này có tăng trưởng tích cực, môi trường đầu tư được cải thiện mạnh mẽ và lợi thế về chi phí và nhân công.

“Việt Nam tiếp tục được đánh giá là điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư quốc tế nhờ chiến lược thu hút FDI phù hợp. Chúng ta có chính trị ổn định, có vị thế cao và môi trường đầu tư thuận lợi. Dòng vốn FDI vào Việt Nam của chúng ta hiện nay đang được duy trì rất tích cực, bất chấp rất nhiều những tác động bất lợi bên ngoài”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thông tin.

Minh chứng điều này, Bộ trưởng cho biết tính đến 31/5 2025 cả nước đã có gần 44.000 dự án FDI và tổng vốn đăng ký đã đạt 517 tỷ USD. Vốn thực hiện đến nay đã lũy kế đạt 331,5 tỷ USD, bằng 64,6% vốn đăng ký. Khu vực FDI đóng góp khoảng 20,5 tỷ USD vào ngân sách nhà nước của năm 2024 và tăng 12% so với 2023, chiếm 24,7% tổng thu ngân sách. “Đây là một con số đóng góp rất đáng kể”, Bộ trưởng đánh giá.

Chiến lược cạnh tranh của Việt Nam chuyển trọng tâm ưu đãi thuế sang nâng cao chất lượng môi trường đầu tư và dịch vụ hỗ trợ, chú trọng phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế đồng bộ, đảm bảo nguồn điện, đảm bảo quỹ đất sạch, nhân lực chất lượng cao, rút ngắn thủ tục hành chính để rút ngắn thời gian triển khai dự án cho các doanh nghiệp FDI.

Về định hướng thu hút FDI thời gian tới, để đạt được mục tiêu đặt ra là xây dựng đất nước thành quốc gia phát triển năm 2045, Bộ trưởng nói rằng "cần chuyển dịch trọng tâm thu hút FDI có chọn lọc".

Theo đó, “Việt Nam sẽ ưu tiên dự án công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, giá trị gia tăng cao, thân thiện môi trường, thay vì chạy theo số lượng bằng mọi giá. Các đối tác chiến lược của Việt Nam như G7, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Đài Loan, Mỹ, EU... tiếp tục là trọng tâm xúc tiến thu hút đầu tư gắn với các lĩnh vực Việt nam đang khuyến khích phát triển.

Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh, đoàn Vĩnh Phúc đề nghị Bộ trưởng cho biết tình hình diễn biến phức tạp của thế giới và trong nước trong năm vừa qua, đặc biệt là cuộc chiến thương mại đã ảnh hưởng như thế nào đến chính sách thu hút FDI của Việt Nam?

Với tư cách là cơ quan đầu mối quản lý về FDI đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ Tài chính đã tham mưu những giải pháp gì cho Chính phủ trong thời gian tới để nâng cao năng lực cạnh tranh FDI của Việt Nam để phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng hai con số?

Trước vấn đề đại biểu đặt ra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chia sẻ, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế, Việt Nam đang định hình chiến lược cạnh tranh riêng để thu hút đầu tư FDI và phát triển bền vững.

Về thu hút FDI, chiến lược cạnh tranh của Việt Nam chuyển trọng tâm ưu đãi thuế sang nâng cao chất lượng môi trường đầu tư và dịch vụ hỗ trợ, chú trọng phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế đồng bộ, đảm bảo nguồn điện, đảm bảo quỹ đất sạch, nhân lực chất lượng cao, rút ngắn thủ tục hành chính để rút ngắn thời gian triển khai dự án cho các doanh nghiệp FDI.

Việt Nam tận dụng lợi thế của 17 hiệp định FTA đã ký để mở rộng thị trường, qua đó hấp dẫn doanh nghiệp FDI, nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm rủi ro và tăng sức hấp dẫn của Việt Nam; tiếp tục mở rộng quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với các quốc gia hàng đầu thế giới.

Ngoài ra, thông qua đối thoại và hợp tác đa phương vừa tranh thủ hỗ trợ kỹ thuật, vốn và kinh nghiệm từ các đối tác, vừa quảng bá hình ảnh của Việt Nam đổi mới, thân thiện với nhà đầu tư. “Đây chính là những lợi thế mềm để chúng ta thu hút các doanh nghiệp FDI”, Bộ trưởng nói.

THU HÚT FDI GẮN VỚI YÊU CẦU CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ, NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐỔI MỚI SÁNG TẠO TRONG NƯỚC

Cùng quan tâm chủ đề này, đại biểu Phạm Hùng Thắng, đoàn Hà Nam chỉ rõ: “một trong những ưu điểm nổi bật của nguồn vốn FDI so với các nguồn vốn khác, đó là đi kèm theo chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu phát triển, năng lực đổi mới sáng tạo”.

"Vốn FDI có tác động ra sao đến cải thiện khoa học, công nghệ tại Việt Nam và giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động chuyển giao công nghệ qua các dự án FDI trong thời gian tới?", đại biểu chất vấn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, chủ trương thu hút vốn FDI của Việt Nam yêu cầu khu vực này phải chuyển giao công nghệ thực chất, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo trong nước. Quyết định 29 của Thủ tướng Chính phủ đưa ra nhiều ưu đãi đặc biệt với dự án công nghệ cao hoặc có cam kết chuyển giao công nghệ quan trọng.

Để triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, ông Thắng cho hay Bộ Tài chính đang xây dựng thể chế để hình thành một số khu công nghiệp chuyên biệt phát triển khu công nghiệp thông minh, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm nâng cao hàm lượng công nghệ trong khu vực có vốn FDI, tạo sức lan tỏa cho doanh nghiệp trong nước.

Đáng chú ý, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam và chương trình phát triển nhân lực ngành bán dẫn đến năm 2030.

Cụ thể, mục tiêu Việt Nam có ít nhất đào tạo 50.000 nhân lực cho chuỗi giá trị ngành này. Việt Nam đã liên kết với các đối tác công nghệ hàng đầu trên thế giới như Siemens, Intel, Arizona, Stade University… để thành lập Trung tâm nghiên cứu ươm tạo thiết kế vi mạch tại Việt Nam.

Cùng với đó là việc hỗ trợ cho doanh nghiệp trong nước để mua lại hoặc sáp nhập các công ty nước ngoài sở hữu công nghệ nguồn; các trường đại học, các viện nghiên cứu và chuyên gia cũng được kết nối với các doanh nghiệp FDI để có thể học hỏi kinh nghiệm ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số.

“Toàn bộ giải pháp về công nghệ và nhân lực này nhằm đảm bảo cho dòng vốn FDI vào Việt Nam thực sự sẽ trở thành những cú hích mạnh mẽ cho đổi mới sáng tạo nội địa và giúp cho doanh nghiệp Việt Nam có thể vươn lên trong chuỗi giá trị”, ông Thắng nói.