Ngày 6/8/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã làm việc với Bộ Xây dựng và Hội Kiến trúc sư Việt Nam về cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội. Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Nhà ở xã hội là nhà ở đô thị, là một bộ phận cấu thành trong phát triển đô thị. Việc xây dựng nhà ở xã hội phải được đặt trong tổng thể phát triển đô thị, gắn chặt với kiến trúc, quy hoạch và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Phó Thủ tướng lưu ý cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội không chỉ dừng ở việc đưa ra ý tưởng kiến trúc mà phải hướng tới hình dung tổng thể nhà ở xã hội trong đô thị, bảo đảm bản sắc, kiến trúc, kết cấu an toàn. Đồng thời, rút ngắn thủ tục và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư phát triển nhà ở xã hội lựa chọn, thực hiện đúng quy trình, quy định pháp luật kiến trúc, xây dựng, chấn chỉnh, khắc phục tình trạng lộn xộn, phát triển đô thị thiếu kiểm soát.

“Nếu mẫu thiết kế nhà ở xã hội đạt mức độ hoàn thiện từ 50–60% thì hoàn toàn có thể rút ngắn được quá trình cấp phép ở địa phương. Với các mẫu nhà ở xã hội đã đạt chuẩn, chỉ cần hoàn thiện các bước kỹ thuật và phòng cháy, chữa cháy, thì thời gian cấp phép có thể rút ngắn còn 1/3. Tuy nhiên, không nên kỳ vọng vào mẫu thiết kế có thể dùng cho mọi nơi, mọi loại công trình. Thay vào đó, cần xác định mẫu nhà ở xã hội như một hệ thống khuyến nghị kỹ thuật – mỹ thuật, giúp địa phương lựa chọn phù hợp với quy hoạch, cảnh quan, bản sắc văn hoá, lối sống và đặc điểm địa hình, địa chất ở địa phương”, Phó Thủ tướng nhận định.

Cũng theo Phó Thủ tướng, việc tiếp cận thiết kế nhà ở xã hội không thể chỉ dừng ở từng căn hộ. Mỗi mẫu thiết kế cần tính đến công năng, kết cấu, giá cả, vật liệu và cả các thiết chế xã hội như trường học, bệnh viện, khu vui chơi, sinh hoạt cộng đồng... và phải thống nhất giữa nhà ở xã hội và kiến trúc đô thị chung.

Báo cáo tại cuộc họp, KTS.Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cho biết sau khi Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì và Hội Kiến trúc sư phối hợp tổ chức cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội, Hội đã thành lập tổ chuyên gia, biên soạn nhiệm vụ thiết kế và xây dựng quy chế cuộc thi, tính đến đầy đủ các yếu tố phù hợp vùng miền, với nhiều mẫu khác nhau cho miền núi, đồng bằng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đất yếu...

Một số mục tiêu của cuộc thi là thiết lập khung cấu trúc chung để phát triển đồng đều, tránh manh mún. Từ cấu trúc chung, từng mẫu nhà sẽ thể hiện đặc điểm vùng miền cụ thể, cả về khí hậu lẫn văn hóa, để bảo đảm phù hợp với điều kiện sống thực tế. Thống nhất về mặt thẩm mỹ, tạo sự đồng bộ trong quy hoạch kiến trúc. Khuyến khích nhóm kiến trúc sư kết hợp nhóm chuyên gia về kết cấu, xây dựng để lựa chọn giải pháp kỹ thuật tối ưu cho từng điều kiện địa chất cụ thể. Đề bài cuộc thi mang tính mở, giao cho các hội kiến trúc sư địa phương đề xuất mẫu phù hợp, trong đó có sự tham gia của các chuyên gia về kết cấu, địa tầng, địa chất, xây dựng.

Nói về cuộc thi này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định nhu cầu thực tiễn đòi hỏi phải có mẫu thiết kế điển hình, được cấp có thẩm quyền công nhận, từ đó, giúp rút ngắn thủ tục và triển khai nhanh các dự án nhà ở xã hội.

Nhiều chuyên gia, doanh nghiệp cũng bày tỏ việc tổ chức cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội là rất cần thiết, đồng thời kỳ vọng việc ban hành các mẫu nhà ở xã hội sẽ linh hoạt, cập nhật, mở rộng không gian sáng tạo cho nhà đầu tư, kiến trúc sư, bảo đảm chất lượng công trình và khả năng nhân rộng trong thực tế.