Xu hướng báo chí hiện đại: Kiếm tiền từ mô hình newsletter mới
Nguyễn Tuyến, Quang Thanh, Tiến Dũng
22/06/2023, 10:00
Theo Báo cáo Đổi mới sáng tạo trong thế giới truyền thông 2022-2023, trong kỷ nguyên đòi hỏi báo chí liên tục phải đổi mới sản phẩm, kỷ nguyên của cuộc chiến thu hút độc giả đăng ký và kiếm tiền từ độc giả, thế giới truyền thông đang ngập tràn trong những công nghệ mới cũng như những con đường mới hứa hẹn trở thành “điều lớn lao tiếp theo”...
Ảnh sưu tầm
Trong số đó, không thể không kể đến một hình thức kiếm tiền được nhiều tòa soạn nổi tiếng trên thế giới áp dụng, đó là bản tin điện tử (newsletter). Newsletter trả phí là bản tin điện tử được các tòa soạn gửi định kỳ qua email cho những độc giả đăng ký trả phí.
LÀM MỚI MÔ HÌNH CŨ TRONG KỶ NGUYÊN SỐ
Thành ngữ Việt Nam có câu “Gừng càng già càng cay”. Câu nói này đúng khi nói về những tòa soạn báo lâu đời thích nghi với thời cuộc bằng cách làm mới và đưa newsletter trở thành một công cụ kiếm tiền mới.
“Những người sống sót tuyệt vời” là cách bà Sarah Ebner, người đứng đầu bộ phận newsletter của tờ báo Financial Times mô tả, ý chỉ họ luôn tiếp tục tiến về phía trước để những độc giả đã đăng ký được đọc những gì dành riêng cho họ. Nhà báo nổi tiếng của Financial Times, ông David Carr, cho rằng cái chết của newsletter đã bị phóng đại quá mức. “Làm sao chuyện đó có thể xảy ra được?”, ông tự hỏi. “Với mạng xã hội, ứng dụng di động, rồi cả trang web động… tất cả đều theo đuổi độc giả một các hiệu quả, làm thế nào mà một thứ đôi khi bị lọt vào hòm thư rác của độc giả lại được sử dụng?”.
Theo ông Carr, các newsletter vẫn đang được độc giả nhấp chuột vào bởi họ quá mệt mỏi với những dòng thông tin vô tận trên Internet và việc có một thứ gì đó hữu hạn, dễ nhận biết xuất hiện trong hộp thư đến có thể giúp họ thiết lập trật tự cho tất cả những hỗn loạn đó. Xu hướng này càng rõ rệt trong đại dịch Covid-19, khi mọi người mắc kẹt ở nhà và khao khát thông tin.
Thực tế cho thấy newsletter đã trở thành một động lực chính để độc giả mua gói đăng ký trả phí của các tờ báo. Xu hướng này được thúc đẩy mạnh mẽ bởi Substack. Hiện được 5 năm tuổi, nền tảng Substack cho phép các nhà sáng tạo nội dung tạo ra bản tin của riêng mình, gửi và thu phí từ những bản tin qua email. Đó là những newsletter được gửi cho độc giả đăng ký vào thời điểm hoàn hảo nhất. “Bất kỳ điều gì giúp tạo ra thị trường cho báo chí số có trả phí là một điều tốt. Đây vẫn là một thị trường đang hình thành”, bà Meredith Kopit Levien, Tổng giám đốc của tờ New York Times, chia sẻ vào tháng 11/2021, ngay giữa cao điểm đại dịch.
MẶT TRẬN MỚI ĐƯỢC HÌNH THÀNH
Theo nhà báo Jack Shafer của tờ Politico, mới chỉ cách đây không lâu, việc “bị giáng” xuống làm newsletter được xem là bị giáng chức đối với một nhà báo. Nhưng Substack đã thay đổi quan điểm đó. Giờ đây, việc viết bản tin newsletter lại được xem là mang lại uy tín cho tác giả. Còn với các tòa soạn, đây là một hình thức mang về doanh thu lớn.
“Hình thức newsletter mang lại cho các nhà xuất bản thứ mà các nhà quảng cáo khao khát, đó là đối tượng được nhắm mục tiêu. Khi độc giả đăng ký nhận bản tin, họ đã tiết lộ một phần danh tính thông qua sở thích và đây là phần vô cùng giá trị. Các nhà quảng cáo muốn tiếp cận được 50.000 đối tượng phù hợp, thay vì 5 triệu đối tượng ngẫu nhiên và họ cũng thèm khát những đối tượng mà họ có thể nhắm mục tiêu nhiều lần”, ông Shafer viết. Với những tác giả ngôi sao hoặc những người kém tiếng hơn, đối với các tòa soạn nổi tiếng hoặc những tòa soạn số mới, giờ đây chính là kỷ nguyên vàng mới của newsletter.
Theo khảo sát Industry Pulse Survey của LiveIntent với 200 giám đốc tiếp thị và giám đốc xuất bản cấp cao, trong năm 2021, có tới 87% nhà xuất bản và nhà tiếp thị tích cực đầu tư vào hình thức tiếp thị qua email và 94% mở rộng quy mô chương trình email. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong năm nay.
Theo ông Dan Oshinsky, cựu Giám đốc phụ trách newsletter của hai tờ New Yorker và BuzzFeed, tỷ lệ mở newsletter từng là một tiêu chuẩn để đo lường thành công của newsletter. Tuy nhiên, không tổ chức nào có thể ghi nhận 100% độc giả mở newsletter mà họ nhận được. Chỉ cần 30% độc giả mở newsletter đã là một thành công lớn. Chỉ 10% trong số khách truy cập duy nhất (unique visitor) trở thành độc giả trả tiền là một thành công lớn cho tòa soạn.
8 hình thức để các nhà xuất bản, tòa soạn báo kiếm tiền từ Newsletter (theo thống kê của nhà báo nổi tiếng David Tvrdon, chiến lược gia về báo chí số)...
1. Newsletter trả phí
Newsletter trả phí - dành riêng cho độc giả đăng ký trả phí - là cách đơn giản nhất mà các nhà xuất bản tin tức có thể dùng để phát triển mạng lưới thành viên hoặc người đăng ký trả phí. Việc liên kết newsletter trả phí với gói thành viên/gói đăng ký giúp tòa soạn dễ dàng tương tác với độc giả của mình. Tất nhiên, nếu tòa soạn muốn mọi người trả tiền cho nội dung của mình, thì họ phải tạo ra được những nội dung tốt.
2. Nội dung bổ sung riêng cho độc giả trả phí (ví dụ: bản tin ngày chủ nhật, chương trình hỏi đáp đặc biệt)
Gần đây, hãng tin Bloomberg khởi động một số chương trình newsletter được cá nhân hóa mới, trong đó có chương trình “Power On” do nhà báo Mark Gurman với nội dung viết về Apple và công nghệ tiêu dùng theo hai phiên bản. Phiên bản thứ nhất dành cho độc giả đăng ký không trả phí với các bản tin hàng tuần về Apple. Phiên bản thứ hai dành cho độc giả đăng ký có trả phí với tin tức được cung cấp sớm hơn và bao gồm phần hỏi đáp độc quyền.
3. Tính năng bổ sung cho độc giả trả phí (ví dụ: được tiếp cận với cộng đồng trực tuyến)
Một trong những phương pháp tốt nhất để xây dựng lòng trung thành của độc giả là tạo ra những không gian “độc quyền và an toàn” để các thành viên và người đăng ký tương tác với tòa soạn và với nhau. Hiện nay, một số tòa soạn nhỏ đang thử nghiệm xây dựng các cộng đồng trực tuyến trên Discord hoặc trong các nhóm kín Facebook và chỉ dành riêng cho những độc giả trả phí.
4. Newsletter miễn phí gắn đường liên kết tới bài viết thu phí
Nếu một tòa soạn có lượng độc giả lớn, họ có thể đi theo con đường gián tiếp để biến độc giả đọc newsletter miễn phí trở thành độc giả trả phí. Các newsletter miễn phí được gắn kèm đường liên kết tới các bài viết có thu phí. Cách làm này có thể mang lại thành công kể cả với những dự án dài hạn. Một trong những tờ báo lớn làm theo cách này là New York Times.
“Newsletter là một cách tuyệt vời để phát triển mảng kinh doanh gói đăng ký trả phí”, ông Adam Pasick, Giám đốc biên tập newsletter tại tạp chí Times, cho biết.
Chiến lược dùng newsletter để dẫn tới các bài viết trả phí đã từng được Funke Mediengruppe - tờ báo lớn thứ ba tại Đức - áp dụng thành công. Tờ bào này ghi nhận 5-10% người đăng ký newsletter miễn phí trả tiền cho các gói đăng ký đọc báo điện tử có trả phí.
5. Newsletter miễn phí kèm khuyến mại về gói thành viên/gói đăng ký trả phí
Cách tiếp cận này tương tự như phương pháp số 4 nhưng khác ở chỗ tòa soạn chủ động quảng bá cho gói đăng ký trả phí của mình trong newsletter. Cách làm này đang được tờ New York Times áp dụng. Còn tờ Funke Mediengruppe cũng từng thử cách này nhưng không thành công bằng cách số 4. Các tòa soạn không có nội dung trả phí riêng có thể áp dụng cách làm này để thúc đẩy độc giả đăng ký gói thành viên trên trang tin tức của mình.
6. Newsletter như một công cụ giữ chân độc giả
Đôi khi việc phát triển thành viên hoặc người đăng ký mới cũng đồng nghĩa với việc không mất đi những thành viên/người đăng ký hiện tại, bởi newsletter là một công cụ giúp hình thành thói quen tuyệt vời.
7. Chương trình giới thiệu thêm người đăng ký mới
Các chương trình giới thiệu chủ yếu được dùng để xây dựng mạng lưới độc giả newsletter. Theo đó, tòa soạn sẽ tạo ra các ưu đãi dành riêng cho người đăng ký newsletter khi họ chia sẻ đường liên kết đăng ký nhận bản tin cho bạn bè và người quen của họ.
8. Tạo ra một nền tảng đăng ký Newsletter
Đây là phương pháp cuối cùng và cũng khó nhất. Nếu tòa soạn có nguồn tài nguyên dồi dào, có sức ảnh hưởng trên thị trường và có ưu đãi dành cho các tác giả độc lập tham gia nền tảng, họ có thể tạo ra một nền tảng đăng ký newsletter của riêng mình.
Ông Oshinsky và nhiều chuyên gia khác cho rằng các nhà xuất bản cần quan tâm tới các số liệu đo lường khác và hành động nhiều hơn để độc giả quan tâm tới newsletter của họ. Theo đó, ông Oshinsky khuyên các tòa soạn tập trung vào việc lập hồ sơ và đặt các câu hỏi để thu thập thông tin về độc giả như: “Họ quan tâm tới điều gì? Họ sống ở đâu? Họ làm gì? Họ muốn có thêm điều gì? Chúng ta có thể làm gì để cá nhân hóa hành trình của người dùng và cá nhân hóa các newsletter để phục vụ nhóm đối tượng này?”.
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 25-2023 phát hành ngày 19-06-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Thủ đô ngàn năm văn hiến đã khắc sâu trong lịch sử dân tộc như một biểu tượng thiêng liêng của ý chí độc lập, tự do và khát vọng hòa bình, đồng thời là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, trí tuệ, bản lĩnh và khí phách của dân tộc Việt Nam...
Việt Nam và Bhutan: Hợp tác Đối tác Chiến lược hướng tới tương lai bền vững
Mối quan hệ song phương giữa Việt Nam và Bhutan ngày càng được khẳng định qua chuyến thăm của Quốc vương Bhutan Jigme Khesar Namgyel Wangchuck và Hoàng hậu đến Việt Nam..
Bão số 5 Kajiki hướng vào đất liền, các tỉnh Bắc Trung Bộ khẩn trương ứng phó
Chiều 22/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, chủ trì cuộc họp trực tiếp và trực tuyến với các địa phương ven biển từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế để bàn giải pháp ứng phó áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 5 – Kajiki.
Triển lãm Thành tựu đất nước mở cửa cho Nhân dân tham quan từ ngày 28/8
Triển lãm Thành tựu đất nước với chủ đề 80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc, sẽ giới thiệu, trưng bày những thành tựu nổi bật của đất nước trong 80 năm xây dựng và phát triển trên các lĩnh vực. Triển lãm sẽ mở cửa cho Nhân dân vào tham quan từ ngày 28/8 tới đây...
Quốc vương Bhutan và Hoàng hậu kết thúc chuyến thăm tới Việt Nam
Quốc vương Bhutan Jigme Khesar Namgyel Wangchuck bày tỏ vui mừng lần đầu tiên sang thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, nhấn mạnh Bhutan coi Việt Nam là một trong những đối tác ưu tiên hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á, mong muốn tăng cường hợp tác nhiều mặt, chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: