Dẫn số liệu từ Cục Hải quan (Bộ Tài chính), Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) cho biết xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong tháng 7/2025 giảm 20% so với tháng 7/2024; lũy kế 7 tháng năm 2025 đạt gần 542 triệu USD, giảm 3% so với cùng kỳ năm trước.

XUẤT KHẨU SANG CÁC THỊ TRƯỜNG LỚN SỤT GIẢM

Trong tháng 7/2025, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang nhiều thị trường đã sụt giảm.

Tại thị trường Mỹ, xuất khẩu cá ngừ tiếp tục “chùn” lại vì những lo ngại về mức thuế đối ứng mới được áp dụng từ 7/8/2025. Do đó, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này vẫn giảm sâu trong tháng 7, với mức giảm gần 38% so với cùng kỳ, đạt gần 21 triệu USD.

Xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản sau 5 tháng tăng trưởng liên tục, đã đảo chiều giảm trong tháng 7 với mức giảm 23% so với cùng kỳ. Tại khối thị trường Trung Đông, tình hình xung đột tại dải Gaza đang ngày càng leo thang đã ảnh hưởng tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang khu vực này.

Đáng chú ý, xuất khẩu cá ngừ sang Israel ngày càng giảm sâu. Chỉ riêng trong tháng 7/2025, xuất khẩu sang thị trường này chỉ đạt hơn 2 triệu USD, giảm 43% so với cùng kỳ.

Trái lại, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường châu Âu lại đảo chiều tăng 12% trong tháng 7. Tại 3 thị trường nhập khẩu nhiều nhất trong khối EU, xuất khẩu sang thị trường Hà Lan tăng phi mã 133% so với cùng kỳ, trong khi xuất khẩu sang Italy và Đức giảm.

Cùng với Hà Lan, xuất khẩu sang Lithuania và Bỉ cũng tăng đăng trưởng nhanh, lần lượt là 105% và 56%. Cùng với EU, xuất khẩu cá ngừ sang Canada cùng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong tháng 7 với mức tăng 39% so với cùng kỳ. XK sang Mexico cũng tăng 53% trong tháng này.

VASEP cho biết trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ cá ngừ tại Pháp đang tăng trở lại sau giai đoạn chững lại vì lạm phát, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam sang thị trường này ghi nhận những tín hiệu khả quan trong năm 2025. Cụ thể, trong nửa đầu năm 2025, giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Pháp đạt hơn 1,5 triệu USD, tăng 108% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) năm 2024, Pháp đang là thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn thứ 3 trong khối EU, với xu hướng chuộng sản phẩm tiện lợi, an toàn và có chứng nhận bền vững. Các sản phẩm chủ lực bao gồm thịt/loin cá ngừ đông lạnh phi lê và cá ngừ đồ hộp. Trong đó, so với cùng kỳ năm 2024, xuất khẩu các sản phẩm thịt/loin cá ngừ đông lạnh của Việt Nam năm nay tăng phi mã. Các đơn hàng liên tục được xuất sang thị trường này trong 6 tháng đầu năm.

Năm 2024, Pháp nhập khẩu khoảng 107 nghìn tấn cá ngừ, trong đó là các sản phẩm cá ngừ đóng hộp, và là nước tiêu thụ lớn ở châu Âu, mỗi người Pháp tiêu thụ bình quân 1,3 kg cá ngừ/năm, thấp khoảng ½ so Malta (3,4 kg/người) nhưng đứng trong nhóm cao nhất ở EU. Tiêu thụ cá ngừ đóng hộp tại Pháp tăng trưởng nhờ xu hướng ăn uống nhanh gọn, giàu protein, và lựa chọn lành mạnh, đặc biệt từ các thương hiệu như Petit Navire, Saupiquet, Rio Mare – trong đó nhiều sản phẩm đạt chứng nhận MSC.

Tại thị trường cá ngừ Pháp đang có sự cạnh tranh gay gắt giữa các nhà cung cấp. Trong số các nguồn cung nội khối, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha chiếm tỷ trọng lớn về cung cấp sản phẩm chế biến (đóng hộp, fillet đông lạnh) cho Pháp. Họ có lợi thế về quy mô chế biến, chuỗi logistic ngắn trong EU và thương hiệu quen thuộc trên kệ siêu thị.

Còn trong số các nguồn cung ngoài khối, Ecuador vẫn là nguồn cung cá ngừ chính. Ecuador với lợi thế về đội tàu đánh bắt hùng mạnh, lại được hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu sang EU nên các sản phẩm cá ngừ của nước này luôn có giá cạnh tranh, đặc biệt là các sản phẩm cá ngừ đóng hộp.

Ngoài Ecuador, Seychelles, Bờ Biển Ngà, Indonesia, Philippines và Việt Nam cũng đang nỗ lực gia tăng xuất khẩu sang thị trường Pháp trong những năm qua. Trong đó, Việt Nam nổi bật ở nguồn fillet/loin đông lạnh và một số sản phẩm chế biến giá trị gia tăng.

SẼ KHÓ PHỤC HỒI TRONG NHỮNG THÁNG CUỐI NĂM

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam tăng trưởng 17% so với năm 2023 và gần cán mốc xấp xỉ 1 tỷ USD, với con số thực là 989 triệu USD. VASEP cho hay trong những năm gần đây, cá ngừ luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng kim ngạch xuất khẩu hải sản, và đây là nhóm mặt hàng có giá trị lớn thứ 3 trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, sau tôm và cá tra. Tính từ năm 2019 – 2023, tỷ trọng giá trị xuất khẩu cá ngừ trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đã tăng từ 8,4% năm 2019 lên 9,4% năm 2023. Năm 2024, tỷ trọng giá trị xuất khẩu cá ngừ chiếm 9,9% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam".

Trong 5 năm (2019– 2023), xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đã tăng từ 719 triệu USD năm 2019 lên 845 triệu USD năm 2023, đạt tăng trưởng trung bình đạt 3%/năm. Các loài cá ngừ xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam gồm cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn… Các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam đã xuất được sang hơn 100 thị trường trên thế giới. Trong đó, Mỹ, EU, Trung Đông và các nước CPTPP là 4 thị trường tiêu thụ nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam, chiếm tỷ trọng từ 82-86% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ Việt Nam.

Theo VASEP, tại các vùng biển của Việt Nam, cá ngừ tập trung chủ yếu ở biển ven miền Trung và trung tâm Biển Đông. Trữ lượng cá ngừ của Việt Nam ước đạt hơn 600 nghìn tấn; trong đó cá ngừ vằn là loài khai thác chính, chiếm hơn 50% tổng nguồn lợi cá nổi.

Sản lượng cá ngừ khai thác hàng năm (bao gồm cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn và các loại khác) đạt hơn 200 nghìn tấn. Trong đó, cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to có trữ lượng trung bình trên 45 nghìn tấn, với sản lượng khai thác hàng năm từ 17.000 đến 21.000 tấn.

Cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to được khai thác trong giai đoạn 6 tháng (từ tháng 12 đến tháng 6 năm sau). Trong khi cá ngừ vằn có thể được khai thác quanh năm. Việt Nam đã tích cực áp dụng các quy tắc quốc tế về tính bền vững trong khai thác cá ngừ, chẳng hạn như IUU của EU hoặc nhãn an toàn cá heo của EII.

Mặc dù sản lượng khai thác cá ngừ trong những tháng cuối năm được dự báo vẫn đảm bảo cho đáp ứng cho nhu cầu xuất khẩu, tuy nhiên triển vọng xuất khẩu những tháng tới sẽ rất khó khăn.

VASEP cho biết từ ngày 7/8/2025, Mỹ bắt đầu áp mức thuế đối ứng mới cho từng quốc gia. Sự chênh lệch về mức thuế áp cho các sản phẩm của Việt Nam với các nước đối thủ như Thái Lan, Indonesia hay Ecuador… đang làm giảm sức cạnh tranh của các sản phẩm Việt Nam. Điều này dự kiến sẽ kìm hãm xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Mỹ.

Bên cạnh đó, những bất ổn về địa chính trị, logistics và biến động nhu cầu tại một số thị trường trọng điểm như Nga, Israel, Chile… cũng đang tác động không nhỏ tới xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường này.

Trong khi đó, những nút thắt về quy định trong hoạt động đánh bắt, chế biến và xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam vẫn chưa được tháo gỡ. "Với tình trạng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ trong tháng 6 và tháng 7/2025 sụt giảm sâu, và có khả năng tiếp tục suy giảm trong 5 tháng cuối năm. Do đó, dự báo năm nay cá ngừ Việt Nam khó có thể bứt phá và giữ vững được thị phần, kim ngạch xuất khẩu cả năm sẽ khó đạt mốc mục tiêu 1 tỷ USD”, VASEP nhận định.