Theo báo cáo mới được công bố của VIS Rating, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam năm 2024 đã phục hồi mạnh mẽ sau cuộc khủng hoảng năm 2022-2023, đánh dấu bằng số trái phiếu chậm trả phát sinh mới giảm mạnh.

Thống kê cho thấy có 21 tổ chức phát hành chậm trả lần đầu trong năm 2024, giảm đáng kể so với con số 79 tổ chức phát hành chậm trả trong năm 2023. Tỷ lệ chậm trả tích lũy đến cuối tháng 12/2024 là 14,3%. Ngành năng lượng có tỷ lệ chậm trả tích lũy cao nhất ở mức 42%. Trong khi đó, ngành bất động sản nhà ở chiếm 62% tổng giá trị trái phiếu chậm trả trên thị trường.

Về tình hình xử lý trái phiếu doanh nghiệp đã chậm trả, các tổ chức phát hành đã trả cho trái chủ tổng cộng 21 nghìn tỷ đồng dư nợ gốc trái phiếu chậm trả trong năm 2024. Nhờ vậy, tỷ lệ thu hồi nợ gốc chậm trả tăng lên 24,8% vào cuối năm 2024, tăng 6% so với đầu năm. 80% số trái phiếu chậm trả có tỷ lệ thu hồi nợ gốc đang ở mức dưới 5% so với tổng giá trị.

Theo VIS Rating, tâm lý thị trường phục hồi thể hiện qua sự tăng lên về tổng giá trị phát hành mới và thanh khoản trên thị trường thứ cấp được cải thiện. Tổng giá trị phát hành trong năm 2024 đạt 472 nghìn tỷ đồng, tăng gần 40% so với năm 2023.

25% tổ chức phát hành trong năm 2024 có hồ sơ tín nhiệm ở mức dưới trung bình hoặc yếu hơn, cải thiện so với mức 34% trong năm 2023. Phần trăm các tổ chức phát hành có các chỉ tiêu thành phần ở mức yếu trong hồ sơ tín nhiệm thấp hơn so với năm trước, ở cả tổ chức phát hành là tổ chức tài chính và doanh nghiệp phi tài chính.

Về điều kiện huy động vốn, VIS cho rằng, tình hình sẽ vẫn ổn định trong năm 2025, bởi các ngân hàng đang có nguồn vốn huy động và thanh khoản vững chắc để tăng cho vay mới các doanh nghiệp và cá nhân trong nước.

Đặc biệt, sau một loạt các cải cách quy định và triển khai luật chứng khoán mới, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang trở lại đúng hướng, được đánh dấu bằng giá trị phát hành mới tăng trưởng ổn định đối với cả phát hành ra công chúng và riêng lẻ.

VIS cũng cho rằng, nền kinh tế vững mạnh sẽ giúp cải thiện dòng tiền, khả năng trả nợ, và nhu cầu tái cấp vốn. Các quy định chặt chẽ hơn về phát hành và đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, việc minh bạch thông tin và sử dụng xếp hạng tín nhiệm để cảnh báo rủi ro đầu tư sẽ giúp cải thiện chiều sâu của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong giai đoạn phát triển mới.

Các đơn vị phát hành và nhà đầu tư cũng sẽ tự tin hơn trong việc ứng dụng các công cụ tài chính mới để tái cấu trúc nợ và/hoặc tránh chậm trả trái phiếu.

“Chúng tôi kỳ vọng niềm tin của nhà đầu tư sẽ tiếp tục cải thiện nhờ quy định về phát hành trái phiếu chặt chẽ hơn và yêu cầu minh bạch thông tin cao hơn. Việc phát hành trái phiếu với mục đích trả nợ cũ sẽ ít gặp khó khăn hơn so với những năm trước, ngay cả khi mặt bằng lãi suất điều chỉnh tăng do cạnh tranh huy động tiền gửi của các ngân hàng.

Bên cạnh đó, Luật Chứng khoán sửa đổi có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 được kỳ vọng sẽ tăng tính minh bạch thị trường và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững hơn trong giai đoạn phát triển mới. Luật mới yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn đối với việc phát hành và đầu tư trái phiếu, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro đầu tư", VIS Rating nhận định.