Chủ trì cuộc họp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thực hiện các dự án điện khí trong Quy hoạch điện 8, chiều 29/3, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng: “Từ nhiều năm nay cơ chế hiện hành đối với phát triển các dự án điện khí (bao gồm khí tự nhiên và khí hóa lỏng) vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó có cơ chế mua bán điện giữa Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các đối tác”.

Theo Quy hoạch điện 8, đến năm 2030, tổng quy mô công suất các dự án nhà máy điện khí được đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành đến năm 2030 là 30.524 MW. “Để thực hiện các dự án điện khí trong Quy hoạch điện 8, việc bàn giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh triển khai các dự án điện khí là rất cần thiết”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Báo cáo về tình hình thực hiện các dự án điện khí trong Quy hoạch điện 8, lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết theo Quy hoạch điện 8, tổng quy mô công suất các dự án nhà máy điện khí được đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành đến năm 2030 là 30.524 MW (23 dự án), trong đó: tổng công suất nhà máy điện sử dụng khí trong nước là 7.900 MW (10 dự án), tổng công suất nhà máy điện sử dụng LNG là 22.624 MW (13 dự án).

Đến thời điểm hiện tại, 1 nhà máy đã đưa vào vận hành là Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I (660 MW). 2 dự án đang xây dựng là Nhà máy điện Nhơn Trạch 3; Nhơn Trạch 4 (tổng công suất 1.624 MW) và Nhà máy điện LNG Hiệp Phước giai đoạn 1 (công suất 1.200 MW).

Các dự án nhà máy điện sử dụng khí trong nước đều đã có chủ đầu tư và đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Trong đó, Dự án Ô Môn II công suất 1.050 MW đã phê duyệt quyết định đầu tư dự án; Dự án Ô Môn IV, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đang trình Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp phê duyệt quyết định đầu tư điều chỉnh.

Trong số các nhà máy điện sử dụng LNG, hiện còn 3 dự án chưa lựa chọn được chủ đầu tư là Nghi Sơn, Cà Ná, Quỳnh Lập (dự án Nghi Sơn đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư). Các nhà máy điện còn lại đã có chủ đầu tư và đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư.

Một số dự án đã trình báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) tới Bộ Công Thương để thẩm định, phê duyệt và Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo đã có văn bản gửi các chủ đầu tư yêu cầu hoàn thiện hồ sơ FS như Sơn Mỹ I, II, Quảng Ninh, Hải Lăng giai đoạn 1. Dự án LNG Bạc Liêu và LNG Long An (I và II) đã được Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thẩm định và có văn bản thông báo kết quả thẩm định gửi chủ đầu tư.

Các dự án đang đàm phán Hợp đồng mua bán điện (PPA) với EVN bao gồm: Nhơn Trạch 3 và 4, Hiệp Phước giai đoạn 1, Ô Môn II, Bạc Liêu. Theo báo cáo của các chủ đầu tư, các dự án này đều có các vướng mắc trong quá trình đàm phán và chưa thể ký được Hợp đồng PPA làm cơ sở để các chủ đầu tư thu xếp vốn cho dự án.

Chia sẻ cụ thể về những khó khăn, vướng mắc, Phó Tổng giám đốc EVN Ngô Sơn Hải cho biết vướng mắc trong đàm phán PPA các dự án điện khí, LNG hiện nay là liên quan đến cam kết sản lượng hợp đồng (Qc). Hầu hết các chủ đầu tư đều yêu cầu cam kết Qc dài hạn để đáp ứng yêu cầu của bên cho vay và của bên cung cấp khí.

Trong khi đó, EVN hiện không thể cam kết Qc dài hạn với chủ đầu tư do điều này có thể mang lại rủi ro lớn trong tương lai khi EVN vẫn phải trả tiền tương ứng với sản lượng Qc đã cam kết mà không nhận được điện do các nhà máy điện này do có giá điện cao, sản lượng được huy động sẽ thấp.

Ngoài ra, các dự án có một số vướng mắc liên quan đến việc các chủ đầu tư nước ngoài có đề xuất Hợp đồng PPA áp dụng theo Luật nước ngoài (Anh hoặc Singapore) và bảo lãnh Chính phủ về chuyển đổi ngoại tệ…

Đặc biệt, theo lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, một số quy định của Luật Đấu thầu chưa phù hợp với đặc thù và thông lệ kinh doanh LNG quốc tế. Do vậy, cần phải có quy định về việc mua LNG cho các dự án nhà máy điện LNG phù hợp với thông lệ quốc tế.

Trước thực tế trên, đại diện Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) cho biết đang đang nghiên cứu báo cáo Bộ Công Thương sửa đổi quy định tại Thông tư 25/2016/TT-BCT và Thông tư 45/2018/TT-BCT để tháo gỡ các vướng mắc, giúp chủ đầu tư và EVN có thể ký kết các hợp đồng PPA làm cơ sở thu xếp vốn, thực hiện các dự án điện khí LNG.

Tuy nhiên, việc sửa đổi các thông tư này phải dựa trên cơ sở đánh giá đầy đủ các tác động như giá điện, thị trường điện và các quy định pháp luật khác có liên quan. Trường hợp có vướng mắc vượt thẩm quyền, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ, cấp thẩm quyền để chỉ đạo, giải quyết.

Kết luận tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, phát triển điện khí theo Quy hoạch điện 8 là hướng đi tất yếu và có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm cung cấp điện cho nền kinh tế và thúc đẩy chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam. Do đó, phải tìm tận gốc rễ nguyên nhân để tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong phát triển điện khí.

“Việc phát triện điện khí từ nay đến năm 2030 là không thay đổi, vì đây là nguồn điện vô cùng quan trọng, nguồn điện nền, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Trước đề xuất của các nhà đầu tư nước ngoài về việc cam kết sản lượng hợp đồng dài hạn, Bộ trưởng gợi ý, EVN cần nghiên cứu đề xuất này, đồng thời, có báo cáo Chính phủ cụ thể, trong đó nêu rõ khó khăn, vướng mắc, đề xuất giải pháp và trình Chính phủ xem xét cơ chế, chủ trương để tháo gỡ vướng mắc thực hiện các dự án điện khí trong Quy hoạch điện 8.