Đề xuất được Bộ Y tế nêu trong hồ sơ dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) đang được Bộ đưa ra lấy ý kiến.

Theo Bộ Y tế, sau hơn 15 năm triển khai thực hiện, Luật An toàn thực phẩm đã phát sinh một số tồn tại, vướng mắc, bất cập. Đặc biệt, tình trạng thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng diễn ra phổ biến gây bức xúc dư luận trong thời gian vừa qua.

XÁC ĐỊNH RÕ MỨC TIỀN PHẠT TỐI ĐA VỚI CÁ NHÂN, TỔ CHỨC VI PHẠM

Một trong những nội dung đáng chú ý lần này, đó là Bộ Y tế đề xuất sửa đổi, bổ sung mức tiền phạt cụ thể đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.

Tại dự thảo Luật, Bộ Y tế đề xuất tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính, hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường và khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật.

Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm quy định của Luật này, hoặc các quy định khác của pháp luật về an toàn thực phẩm, thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Mức phạt tiền đối với vi phạm hành chính quy được thực hiện theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Mức phạt tiền tối đa là 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức.

Trừ trường hợp áp dụng mức phạt cao nhất theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, mà vẫn còn thấp hơn 7 lần giá trị thực phẩm vi phạm, thì mức phạt được áp dụng không quá 7 lần giá trị thực phẩm vi phạm. Tiền thu được do vi phạm mà có bị tịch thu theo quy định của pháp luật.

Trước đó, trả lời cử tri nhiều địa phương liên quan đến tình trạng vi phạm pháp luật liên quan đến an toàn thực phẩm, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định hiện tại, chế tài xử lý vi phạm về an toàn thực phẩm đã được quy định tương đối đầy đủ, từ hình sự (Bộ luật Hình sự) đến xử phạt hành chính.

Riêng ngành Y tế đã kiểm tra hơn 1,9 triệu cơ sở và xử lý trên 50.000 cơ sở vi phạm, với tổng số tiền phạt hơn 247 tỷ đồng từ năm 2020 đến tháng 5/2025.

BỔ SUNG HÀNH VI BỊ NGHIÊM CẤM KHI QUẢNG CÁO, KINH DOANH TRÊN MẠNG

Bên cạnh đó, dự thảo Luật lần này còn bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Bao gồm: Quảng cáo thực phẩm sai sự thật, gây nhầm lẫn đối với người tiêu dùng; sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, danh nghĩa của các đơn vị, cơ sở y tế, nhân viên y tế, ý kiến của người bệnh, lời nói, bài viết của nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm.

Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng không công khai mối quan hệ tài trợ khi quảng cáo thực phẩm chức năng, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ dưới 36 tháng tuổi không thuộc trường hợp cấm quảng cáo quy định tại Điều 7 Luật Quảng cáo.

Đồng thời, cấm tiết lộ thông tin người mua hoặc không cung cấp đầy đủ thông tin để truy xuất hàng hóa theo quy định, khi thực hiện kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử.

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng đề xuất thay đổi phương thức quản lý công bố hợp quy sang tự công bố, và đăng ký lưu hành theo hướng quản lý theo phân loại nguy cơ.

Cụ thể, nhóm sản phẩm nguy cơ cao và trung bình như thực phẩm bảo vệ sức khỏe; thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt; sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ dưới 36 tháng tuổi; thực phẩm bổ sung…, bắt buộc áp dụng biện pháp cấp giấy đăng ký lưu hành sản phẩm. Đồng thời, bổ sung quy định trách nhiệm của chủ sở hữu số đăng ký lưu hành trong việc quản lý sản phẩm trong suốt quá trình từ sản xuất, nhập khẩu đến lưu thông trên thị trường (bao gồm cả nội dung quản lý chất lượng).

Nhóm nguy cơ thấp như thực phẩm đã chế biến bao gói sẵn không thuộc các trường hợp phải đăng ký lưu hành; phụ gia thực phẩm và chất hỗ trợ chế biến thực phẩm; dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm, thì tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh tự công bố sản phẩm trước khi lưu thông, và phải tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm và ghi nhãn sản phẩm.

Bộ Y tế cho rằng đối với những nhóm cần kiểm soát chặt hơn phải có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn những nhóm thực phẩm thông thường.

Dự thảo Luật cũng đề xuất để Bộ Y tế là một đầu mối quản lý thực phẩm chịu trách nhiệm giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên phạm vi cả nước. Đồng thời, giao các Bộ liên quan phối hợp với Bộ Y tế trong thực hiện quản lý nhà nước về thực phẩm.

Theo kế hoạch, dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).