Mới đây, Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch - cơ sở 2 nằm trong khu "campus y tế" đầu tiên của cả nước đã chính thức đi vào hoạt động. Đây là sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi hoạt động thiết thực của thành phố chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.

Ông Dương Anh Đức, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM, đánh giá đây là một dấu mốc quan trọng không chỉ đối với nhà trường mà còn đối với toàn ngành y tế thành phố trong hành trình nâng cao chất lượng đào tạo và chăm sóc sức khỏe cho người dân. Được đầu tư hơn 2.400 tỷ đồng từ nguồn vốn đầu tư ngân sách thành phố, cơ sở 2 Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch là một phần trong định hướng xây dựng "campus y tế" đầu tiên của Việt Nam nằm tại phía Tây TP.HCM.

Đây là mô hình "viện - trường", được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, kỳ vọng đưa TP.HCM trở thành trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực ASEAN.

Ông Võ Đức Thanh, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp, cho hay dự án được đầu tư đồng bộ hệ thống giao thông, cảnh quan cây xanh, khu vực thể thao nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa thể chất và tinh thần cho sinh viên, giảng viên, nhân viên y tế, bệnh nhân…

Sau thành công của giai đoạn một, TP.HCM đang điều chỉnh quy hoạch, mở rộng cụm y tế Tân Kiên từ 55 ha lên 73 ha. Giai đoạn tiếp theo sẽ bổ sung nhiều dự án quan trọng như Trung tâm Cấp cứu 115 cơ sở 2, nơi chỉ huy hệ thống cấp cứu ngoài bệnh viện và Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình 1.000 giường.

Ngoài ra, các dự án như Trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm, Ngân hàng Máu, Trung tâm tầm soát bệnh bằng công nghệ cao và Bệnh viện thực hành của Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch cũng đang được triển khai. Khu vực này sẽ được quy hoạch theo mô hình y tế xanh, với các khu dịch vụ công cộng, công viên, sân thể thao và nhà lưu trú cho thân nhân bệnh nhân, tạo môi trường thân thiện và hiện đại, đề cao chăm sóc sức khỏe trong và sau điều trị nhờ tác động từ môi trường thiên nhiên để hưởng những lợi ích từ thiên nhiên đem lại.

Thực tế, trên thế giới, nhiều chuyên gia y tế kê một loại thuốc mới, không cần phải mua tại hiệu thuốc, miễn phí bằng cách để bệnh nhân kết nối với thiên nhiên. Tiến sĩ Melissa Lem, giám đốc PaRx, cho biết nội dung trên nằm trong chương trình kết nối thiên nhiên quốc gia của Canada. Sáng kiến do BC Parks Foundation khởi xướng, được hỗ trợ bởi các chuyên gia y tế, những người muốn cải thiện sức khỏe của bệnh nhân bằng cách kết nối họ với thiên nhiên.

Theo Lem, chương trình đã lan rộng đến mọi địa phương, với hơn 11.000 nhân viên y tế, khuyến nghị bệnh nhân của họ dành thời gian cho thiên nhiên. Phương pháp này miễn phí, dễ tiếp cận, tăng cường kết nối tự nhiên, từ đó đem lại hy vọng cải thiện cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

"Cho dù bạn là bác sĩ, y tá, nhà vật lý trị liệu hay nhà tâm lý học, bạn đều có thể đưa ra phác đồ trị liệu từ thiên nhiên để cải thiện sức khỏe cho bệnh nhân của mình", cô nói.

Cũng theo Lem, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở Canada đang kê khoảng 30.000 "đơn thiên nhiên" mỗi tháng. Vị tiến sĩ khuyến nghị dành ít nhất hai giờ hòa mình vào thiên nhiên mỗi tuần, với mỗi buổi kéo dài tối thiểu 20 phút. Tiêu chuẩn này dựa trên bằng chứng về hạnh phúc và sức khỏe tăng lên ở mốc hai giờ và sự sụt giảm của hormone cortisol (gây căng thẳng) trong khoảng thời gian 20-30 phút.

Đơn thuốc trị liệu thiên nhiên được các chuyên gia khuyến nghị trong bối cảnh các vấn đề bệnh mãn tính và tâm thần ngày càng trầm trọng. Trên toàn cầu, cứ 8 người thì có một đang sống chung với chứng rối loạn tâm thần. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đại dịch Covid-19 khiến nhiều người bị ảnh hưởng, làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng, phá hủy sức khỏe tâm thần của hàng triệu người. Các ước tính cho thấy sự gia tăng của rối loạn lo âu và trầm cảm ở mức hơn 25% trong năm đầu tiên đại dịch.

Còn tại Việt Nam, bác sĩ Đoàn Thu Hồng, Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cũng đánh giá người thường xuyên dành thời gian ở các không gian xanh như công viên hay các khu vườn sẽ làm giảm việc phải sử dụng thuốc kê đơn. Bác sĩ dẫn chứng nghiên cứu ở Phần Lan, cho thấy những người có tần suất từ ba đến bốn lần hòa mình vào không gian xanh hàng tuần, sử dụng thuốc chữa trị sức khỏe tinh thần ít hơn 33%, sử dụng thuốc chữa cao huyết áp ít hơn 36% và sử dụng thuốc trị hen suyễn ít hơn 26% so với nhóm người có ít hơn một lần tìm đến các không gian xanh.

Dành thời gian hòa quyện với thiên nhiên sẽ giúp con người giảm bớt những cảm xúc tiêu cực hoặc đau đớn, sợ hãi, lo lắng và buồn bã. Nó cũng có thể giúp thúc đẩy những cảm xúc tích cực như hạnh phúc, bình yên và lạc quan.

Nghỉ ngơi giữa lòng thiên nhiên là cách tuyệt vời để tái tạo năng lượng và tinh thần. Một cuộc dạo bộ trong công viên hay khu vườn lân cận trong giờ giải lao có thể là liều thuốc bổ cho tâm hồn. Khi tìm được không gian yên bình, nơi không đòi hỏi sự chú ý cố gắng mà vẫn đánh thức sự chú ý tự nhiên, ta có thể phục hồi sức mạnh tinh thần.

Hiện nay, mô hình y tế xanh được nhiều cơ sở y tế quy hoạch, nhằm hỗ trợ người bệnh tận hưởng cảnh sắc thiên nhiên thanh bình, tươi đẹp, từ đó giảm gánh nặng, nỗi đau bệnh tật. Với mô hình campus y tế này, ngoài có hạ tầng kết nối giao thông thuận lợi, ban quản lý cũng chú trọng đến phát triển y tế xanh.

Đặc biệt, gần khu campus có những khu đô thị xanh, mang tính chất tái tạo, phục hồi cho con người ngay chính từ môi trường sống. Thực tế, các nghiên cứu cho thấy chất lượng môi trường sống tác động mật thiết đến các chỉ số phát triển toàn diện của con người như giúp giảm căng thẳng và nâng cao sức khỏe toàn diện. Một không gian có nhiều tầng thực vật, đa dạng sinh học, chứa đựng nhiều khả năng trị liệu, phục hồi, tái tạo tự nhiên.

Cụm y tế Tân Kiên là minh chứng cho việc Việt Nam đã có thể xây dựng "campus y tế" theo tiêu chuẩn quốc tế, sánh ngang với các nước phát triển như Mỹ, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore. Cụm y tế này được kỳ vọng giảm tải cho các bệnh viện trung tâm thành phố, nâng cao chăm sóc sức khỏe người dân.