Ngày 12/11, tại Hội nghị Cấp cao Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Mỹ lần thứ 10 diễn ra ở Campuchia, các lãnh đạo ASEAN và Mỹ đã nhất trí nâng cấp quan hệ thành đối tác chiến lược toàn diện.

Tuyên bố Lãnh đạo ASEAN-Mỹ nêu rõ: "Việc hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược Toàn diện phản ánh tham vọng của Hội nghị Cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ 9 và Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN-Mỹ 2022, đồng thời mở ra những lĩnh vực hợp tác mới có ý nghĩa quan trọng đối với an ninh và thịnh vượng của 1 tỷ dân của hai bên".

Hai bên cũng tái khẳng định sự ủng hộ kiên định đối với cấu trúc khu vực cởi mở, minh bạch, bền vững, bao trùm và lấy ASEAN làm trung tâm, nằm giữa khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, thúc đẩy vai trò mạnh mẽ, thống nhất và mang tính xây dựng của ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Tuyên bố cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ các nguyên tắc chung, các giá trị và chuẩn mực chung nêu trong Hiến chương Liên hợp quốc, Hiến chương ASEAN, Tuyên bố về Vùng Hòa bình, Tự do và Trung lập (ZOPFAN), Hiệp định Hợp tác và Thân thiện Đông Nam Á (TAC), Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) và Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP).

Phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ 10, Tổng thống Mỹ Joe Biden hoan nghênh việc hai bên thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.

Ông Biden nhấn mạnh khuôn khổ đối tác vừa được nâng cấp là bước đi "nhằm giải quyết các vấn đề lớn nhất của thời đại chúng ta," giúp xây dựng “một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, ổn định, thịnh vượng, an ninh và bền vững".

Ông Biden một lần nữa khẳng định khu vực Đông Nam Á là trọng tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của chính phủ Mỹ và Washington cam kết hợp tác mọi nguồn lực trong khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.

Tổng thống Biden công bố hỗ trợ thêm 850 triệu USD cho khu vực ASEAN trong năm 2023 nhằm thúc đẩy hợp tác thực chất và hiệu quả giữa hai bên. Năm 2021, Mỹ là đối tác thương mại lớn thứ hai và là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất của ASEAN, chiếm 23% trong tổng số vốn FDI vào khu vực.

Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Biden đến khu vực Đông Nam Á kể từ khi nhậm chức vào đầu năm 2021, cũng là cuộc gặp trực tiếp thứ hai giữa ông với các lãnh đạo ASEAN trong năm nay, sau Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ tại Washington hồi tháng 5.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao những cam kết mạnh mẽ của Mỹ đối với ASEAN, nỗ lực nâng tầm hợp tác đóng góp tích cực hơn nữa cho hoà bình, ổn định và thịnh vượng chung.

Thủ tướng nhất trí thông qua Tuyên bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Mỹ, đóng góp xây dựng mối quan hệ chặt chẽ đối phó hiệu quả với thách thức toàn cầu, vì một ASEAN tự lực, tự cường, phồn vinh và thịnh vượng.

Về định hướng phát triển quan hệ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh trong tình hình kinh tế khu vực và toàn cầu suy giảm hiện nay, ASEAN và Mỹ cần ưu tiên đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, đẩy nhanh các nỗ lực phục hồi bền vững sau đại dịch. Trong đó, Việt Nam nhất quán áp dụng mọi biện pháp tốt nhất hỗ trợ các nhà đầu tư, doanh nghiệp Mỹ.

Thủ tướng cũng đề nghị Mỹ, với vị trí, vai trò, uy tín, kinh nghiệm và nguồn lực của mình, hỗ trợ ASEAN để hàng hoá được rộng mở vào thị trường Mỹ, đồng thời giúp chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế số, thương mại điện tử.

Thủ tướng đánh giá cao vai trò quan trọng và các cam kết mạnh mẽ của Mỹ trong thúc đẩy đoàn kết quốc tế và đề cao chủ nghĩa đa phương, chung tay đề ra những giải pháp toàn cầu để giải quyết hiệu quả các vấn đề toàn cầu. Thủ tướng cũng đề nghị Mỹ tăng cường hỗ trợ các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, nâng cao năng lực tự cường y tế, chủ động ứng phó dịch bệnh, ứng phó biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng xanh, trong đó có chuyển đổi năng lượng công bằng.

Đồng thời, Thủ tướng mong Mỹ tiếp tục hỗ trợ ASEAN phát triển bền vững tiểu vùng Mê Kông thông qua Đối tác Mê Kông - Mỹ, trong đó có hỗ trợ tăng cường khả năng chống chịu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương tại đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.