Tình trạng du lịch quá tải tại Tây Ban Nha ngày càng trở thành một vấn đề gây tranh cãi, khiến người dân địa phương — đặc biệt là tại các thành phố du lịch lớn như Barcelona và Madrid — ngày càng bất mãn. Với hàng triệu du khách đổ về mỗi năm, áp lực lên hạ tầng và đời sống dân cư ngày một tăng cao.

Mặc dù du lịch chiếm phần quan trọng trong nền kinh tế Tây Ban Nha, nhưng nó đã bắt đầu ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống hàng ngày của người dân, khiến sự khó chịu ngày càng gia tăng và châm ngòi cho các cuộc biểu tình tại nhiều điểm đến nổi tiếng nhất của đất nước. 

Bắt đầu từ tháng 4/2024, nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra tại Tây Ban Nha, với sự tham gia của người dân địa phương nhằm phản đối tình trạng du lịch quá mức, đặc biệt tại hai quần đảo Balearic và Canary, cũng như các thành phố trên đất liền như Barcelona và Málaga — ba địa điểm đang nằm trong nhóm được du khách ghé thăm nhiều nhất Tây Ban Nha.

Chính phủ Tây Ban Nha ngày càng nỗ lực tìm cách cân bằng giữa lợi ích từ du lịch và nhu cầu nhà ở, với các kế hoạch như sáng kiến của thành phố Barcelona nhằm cấm toàn bộ 10.000 căn hộ cho thuê ngắn hạn tại thành phố này từ nay đến năm 2028, nhằm đảm bảo người dân có thể tiếp cận nhà ở với giá cả hợp lý.

Gần đây, Bộ Quyền lợi Người tiêu dùng Tây Ban Nha đã ra lệnh gỡ bỏ hơn 65.000 danh sách nhà ở cho thuê trên Airbnb, với mục tiêu kiềm chế tình trạng du lịch quá mức và bảo vệ quỹ nhà ở dành cho cư dân địa phương. Chính phủ cho biết các danh sách này đã vi phạm các quy định về cho thuê ngắn hạn, bao gồm việc sử dụng số giấy phép giả hoặc thiếu, cũng như thông tin chủ sở hữu không rõ ràng.

Sau khi Airbnb kháng cáo quyết định này, Tòa án Tối cao tại Madrid đã đưa ra phán quyết cuối cùng, đứng về phía chính phủ. Tính đến tháng 11 năm 2024, khoảng 321.000 căn nhà tại Tây Ban Nha đang có giấy phép cho thuê du lịch, tăng 15% so với bốn năm trước đó.

Phần lớn các căn hộ cho thuê ngắn hạn tại Tây Ban Nha nằm ở các điểm đến du lịch nổi tiếng như Madrid, Andalusia, Catalonia, Valencia, xứ Basque và quần đảo Balearic. Đây cũng là những nơi mà người dân đã tổ chức biểu tình trong năm ngoái để phản đối tình trạng thiếu hụt nhà ở và giá thuê tăng cao - có nơi đã tăng tới 80% trong vòng một thập kỷ qua. Động thái này phản ánh xu hướng rộng hơn tại châu Âu, khi nhiều quốc gia đang vật lộn với tình trạng giá thuê tăng vọt và khủng hoảng thiếu hụt nhà ở.

Nguồn cung căn hộ cho thuê ngắn hạn phục vụ khách du lịch tại Tây Ban Nha đã tăng 25% trong vòng hai năm qua, theo một nghiên cứu của tổ chức vận động ngành du lịch Exceltur — bất chấp nỗ lực của các chính quyền địa phương nhằm hạn chế loại hình này trong bối cảnh khủng hoảng nhà ở.

Nghiên cứu của Exceltur cũng cho biết, làn sóng bùng nổ các cơ sở lưu trú du lịch đang tăng trưởng với tốc độ cao hơn mức trung bình ở nhiều khu vực thuộc top 50 điểm đến du lịch hàng đầu của Tây Ban Nha — những nơi chiếm một nửa tổng lượt khách quốc tế đến nước này trong năm 2024.

“Vấn đề lớn với các quy định hiện nay là chính quyền khu vực và địa phương không thể thực thi hiệu quả chúng bằng các biện pháp kiểm tra truyền thống,” ông Oscar Perelli, Phó Chủ tịch Exceltur, chia sẻ với Reuters.

Theo Exceltur, số lượng căn hộ cho thuê du lịch tại Madrid đã tăng vọt 49% trong giai đoạn 2022–2024, chiếm 38% trong tổng số 176.702 giường phục vụ du khách. Tại Malaga, số lượng cơ sở lưu trú du lịch đã tăng 36% trong hai năm, hiện chiếm tới 56% tổng nguồn cung lưu trú cho khách du lịch.

Tại Barcelona, mặc dù đã có lệnh tạm ngừng cấp giấy phép cho thuê trong vài năm qua, số lượng căn hộ cho thuê ngắn hạn vẫn tiếp tục tăng, với mức tăng 26%, theo Exceltur. Tây Ban Nha hiện là điểm đến du lịch phổ biến thứ hai thế giới sau Pháp, với 25,6 triệu lượt khách quốc tế đến thăm trong bốn tháng đầu năm nay — tăng 7% so với cùng kỳ năm 2024.

Nhằm ứng phó với tình trạng quá tải du lịch, chính quyền vùng Catalonia - quản lý 4 thành phố của Tây Ban Nha là Barcelona, Tarragona, Girona và Lleida - đã công bố kế hoạch tăng gấp đôi thuế du lịch vào tháng 2, nâng mức thu lên hơn 16 USD (tức 15 euro) mỗi đêm đối với mỗi du khách tại Barcelona.

Nếu được phê duyệt, ít nhất 25% khoản thu từ loại thuế này sẽ được dành để hỗ trợ giải quyết tình trạng thiếu hụt nhà ở — một trong những vấn đề gây bức xúc nhất đối với cư dân địa phương.

Các căn hộ cho thuê ngắn hạn phục vụ khách du lịch bị coi là một trong những nguyên nhân chính khiến nhà ở giá phải chăng tại Barcelona ngày càng khan hiếm. Văn phòng nhà ở của thành phố cho biết với CNN rằng trong vòng một thập kỷ qua, giá thuê trung bình của các căn hộ dài hạn — nơi cư dân sinh sống — đã tăng tới 68%.

Cuộc khủng hoảng nhà ở tại Tây Ban Nha cho thấy sự cân bằng mong manh giữa phát triển du lịch và đảm bảo cuộc sống cho người dân địa phương, đặc biệt ở các điểm đến nổi tiếng. Bằng việc mạnh tay xử lý các căn hộ cho thuê trái phép và áp thuế đối với người mua nhà nước ngoài, chính phủ đang nỗ lực ưu tiên nhà ở giá hợp lý cho cư dân bản địa.

Trong bối cảnh Tây Ban Nha dự kiến sẽ đón 1 triệu người nhập cư trong vòng ba năm tới — bao gồm việc hợp pháp hóa lao động nước ngoài không giấy tờ — thì việc giải quyết khủng hoảng nhà ở giá rẻ cho người dân trong nước chưa bao giờ trở nên cấp thiết hơn.