Ngày 10/8/2025 tại Incheon (Hàn Quốc), Hội nghị Bộ trưởng An ninh lương thực APEC, với chủ đề “Xây dựng tương lai bền vững: Kết nối, đổi mới, thịnh vượng” diễn ra dưới sự chủ trì của bà Song Mi Ryung, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Thực phẩm và Nông thôn Hàn Quốc.

Tại Hội nghị, thay mặt đoàn Việt Nam, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trình bày tham luận “Chính sách Việt Nam thúc đẩy đổi mới trong hệ thống nông nghiệp – thực phẩm và những thách thức cần giải quyết để chia sẻ phương pháp hay nhất, đạt thịnh vượng chung trong khu vực”.

ĐỔI MỚI SÁNG TẠO LÀ TRỤ CỘT HIỆN ĐẠI HOÁ NÔNG NGHIỆP

Phát biểu tại hội nghị, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh: An ninh lương thực của các nền kinh tế APEC đóng vai trò then chốt đối với sự thịnh vượng không chỉ khu vực mà còn toàn cầu.

“Với một quốc gia nông nghiệp như Việt Nam, nơi hơn 60% dân số sống ở nông thôn, đảm bảo lương thực không chỉ là đủ số lượng, mà còn nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm, góp phần ổn định xã hội, xóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững và duy trì vị thế xuất khẩu nông sản chủ lực”, ông Thắng khẳng định.

Theo ông, Việt Nam coi đổi mới sáng tạo là trụ cột để hiện đại hóa nông nghiệp và bảo đảm an ninh lương thực cho 100 triệu dân. Hiện tại Việt Nam, ba chương trình lớn đang triển khai.

Một là, Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi hệ thống thực phẩm hướng tới “sản xuất thông minh, phân phối công bằng, tiêu dùng lành mạnh”.

Hai là, Chương trình một triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp phục vụ xuất khẩu và cam kết giảm phát thải.

Ba là, Chương trình OCOP gắn với chuyển đổi số, hỗ trợ nông dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận thị trường toàn cầu qua thương mại điện tử, gia tăng thu nhập và giá trị văn hóa bản địa.

Thay mặt Việt Nam, ông Thắng đưa ra bốn đề xuất cho phát triển nông nghiệp trong khối APEC.

Thứ nhất: Thiết lập Trung tâm đổi mới APEC về chuyển đổi nông nghiệp, thực phẩm tại một quốc gia đang phát triển, để chia sẻ công nghệ, mô hình và thực hành tốt.

Thứ hai: Xây dựng Bộ tiêu chí chung về thực phẩm bền vững và đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ APEC.

Thứ ba: Phát triển Quỹ hỗ trợ nông dân đổi mới sáng tạo, bảo đảm công bằng trong tiếp cận công nghệ.

Thứ tư: Tăng cường trao đổi học thuật, thực tập sinh nông nghiệp và đổi mới thể chế giữa các thành viên.

Kết thúc tham luận, ông Thắng trích lời cố Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung: “Lịch sử không thuộc về kẻ mạnh, mà thuộc về người biết đổi mới đúng lúc”, và bày tỏ mong muốn APEC “thắp lên ngọn lửa đổi mới, để mỗi nông dân, mỗi sản phẩm, mỗi bữa ăn đều mang giá trị sáng tạo, hài hòa với thiên nhiên và lan tỏa thịnh vượng”.

ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG AI TRONG NÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM

Tại phiên họp chuyên đề về thúc đẩy đổi mới bằng trí tuệ nhân tạo (AI), Việt Nam khẳng định AI là chìa khóa trong chuyển đổi hệ thống lương thực, nhất là khi thế giới đối mặt biến đổi khí hậu, suy thoái đất, gia tăng dân số và chênh lệch giàu nghèo. AI không chỉ là công nghệ, mà còn là công cụ tái định hình toàn bộ chuỗi giá trị từ canh tác, chế biến, phân phối đến tiêu dùng.

Việt Nam đề xuất ba sáng kiến hợp tác APEC về AI.  (i) Xây dựng cơ sở dữ liệu mở, chia sẻ thông tin về khí hậu, sản xuất, dịch bệnh, thị trường giữa các thành viên. (II) Ban hành Bộ nguyên tắc sử dụng AI trong nông nghiệp APEC, bảo đảm an toàn dữ liệu, quyền riêng tư nhưng không cản trở đổi mới. (III) Kết nối start-up, doanh nghiệp và trung tâm đổi mới, trong đó Việt Nam sẵn sàng đăng cai Diễn đàn đổi mới AI trong lương thực – thực phẩm APEC năm 2026 tại Hà Nội.

VIỆT NAM – HÀN QUỐC TĂNG CƯỜNG THƯƠNG MẠI NÔNG SẢN

Bên lề Hội nghị Bộ trưởng An ninh lương thực APEC, Bộ trưởng Nông nghiệp, Thực phẩm và Nông thôn Hàn Quốc Song Miryung và Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam Trần Đức Thắng đã có cuộc trao đổi cởi mở, tập trung vào các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và thương mại nông sản.

Mở đầu buổi gặp, Bộ trưởng Song Miryung bày tỏ ấn tượng sâu sắc về chuyến thăm Việt Nam tháng 3 vừa qua, khi bà trực tiếp đến Hải Dương, tham gia thu hoạch cà rốt, uống nước ép cà rốt và trò chuyện cùng nông dân. Bà mong muốn tăng cường hợp tác thông qua các cuộc tiếp xúc cấp cao.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh với quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và hơn 30 năm gắn bó, Việt Nam mong tiếp tục thúc đẩy hợp tác, nhất là khi Hàn Quốc là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam, kim ngạch thương mại song phương đạt mức cao.

Bộ trưởng Song Miryung khẳng định Hàn Quốc sẵn sàng kết nối doanh nghiệp nếu Việt Nam giới thiệu các lĩnh vực tiềm năng. Bà cho biết Hàn Quốc thường xuyên tổ chức triển lãm, hội thảo kết nối nhà sản xuất và nhập khẩu; tháng 8 này sẽ có 32 công ty Hàn Quốc dự triển lãm thực phẩm tại Việt Nam và tháng 11 tới diễn ra triển lãm K-Food với nhiều doanh nghiệp tham gia.

Bà nhắc lại việc hai bên đã thống nhất mở cửa thị trường cho dưa lưới Hàn Quốc và bưởi Việt Nam từ tháng 4/2024, đồng thời bày tỏ quan tâm tới quả vải, chanh leo của Việt Nam, đề xuất trao đổi với quýt unshu và kiwi của Hàn Quốc. Ngoài ra, bà mong đẩy nhanh mở cửa thị trường thịt gà chế biến ở cả hai nước.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhất trí, cho biết sẽ giao cơ quan chuyên môn phối hợp với MAFRA rà soát, thúc đẩy mở cửa thị trường trong năm nay. Ông nhấn mạnh Việt Nam đang cải cách thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho hàng hóa Hàn Quốc và đề nghị nghiên cứu thêm các sản phẩm gia súc.

Ông cũng đề xuất thiết lập cơ chế đối thoại thường niên nhằm tháo gỡ rào cản, đồng thời mong Hàn Quốc hỗ trợ triển khai sớm dự án tăng cường chuỗi giá trị cây vừng. 

Về hợp tác đầu tư, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng đánh giá các dự án ODA của Hàn Quốc tại Việt Nam thời gian qua triển khai hiệu quả và mong muốn tiếp tục thu hút đầu tư, đặc biệt nhân dịp các triển lãm lớn sắp tới. Ông giới thiệu Trung tâm Triển lãm mới khánh thành của Việt Nam – thuộc top 10 thế giới về diện tích và công nghệ – và mời doanh nghiệp Hàn Quốc tham dự.

Bộ trưởng Song Miryung khẳng định Hàn Quốc sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển nông nghiệp, nông thôn. Hai bên cũng trao đổi về hợp tác ứng dụng công nghệ nông nghiệp thông minh, trí tuệ nhân tạo, chia sẻ kinh nghiệm phong trào xây dựng nông thôn mới Saemaul Undong, và tiếp tục hỗ trợ ODA, gồm viện trợ không hoàn lại và vay ưu đãi, để phát triển hạ tầng nông thôn Việt Nam.

Để cụ thể hóa hợp tác, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng đề nghị xây dựng Kế hoạch hành động giai đoạn 2026 – 2030, giao Vụ Hợp tác quốc tế mỗi bên làm đầu mối triển khai.