Kể từ khi dịch Covid-19 xuất hiện, ngành ngân hàng đã tích cực hỗ trợ người dân bằng chính khả năng của mình. Nhưng với tình trạng dòng tiền doanh nghiệp ngày càng cạn kiệt, các ngân hàng mong muốn được thêm nguồn lực để tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp vượt qua khó khăn trước mắt.

LỢI NHUẬN NGÂN HÀNG ĐANG "ĂN TRƯỚC TRẢ SAU"

Chia sẻ tại Đối thoại chuyên đề “Gói hỗ trợ lãi suất: Vốn phải đến đúng đích” do Tạp chí Kinh tế Việt Nam - VnEconomy tổ chức, đại diện các ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, cho biết thời gian qua ngành ngân hàng đã tận lực hỗ trợ cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Cụ thể, ngày 13/3/2020, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 01, sau đó 2 lần sửa đổi để phù hợp thực tế, qua đó tạo khuôn khổ pháp giúp các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi phí, giữ nguyên nhóm nợ, tháo gỡ khó khăn cho các khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh ở tất cả các lĩnh vực, ngành nghề.

Kết quả đến ngày 31/8/2021, các tổ chức tín dụng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho 215.320 khách hàng với dư nợ còn lại hơn 227.000 tỷ đồng. Luỹ kế giá trị nợ được cơ cấu từ 21/1/2020 là khoảng 520.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước đã liên tiếp 3 lần điều chỉnh giảm lãi suất điều hành với tổng mức giảm 1,5-2,0%/năm đối với lãi suất điều hành, sẵn sàng tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp.

Thậm chí, chính bản thân các ngân hàng thương mại cũng rất nỗ lực để giảm lãi suất cho khách hàng, với phương châm đồng hành cùng doanh nghiệp. Gần nhất, thông qua Hiệp hội Ngân hàng, 16 ngân hàng thương mại đã đồng lòng giảm lãi suất cho vay lên đến 1%/năm trên dư nợ hiện hữu bằng đồng Việt Nam trong năm 5 tháng cuối năm 2021.

Nhờ đó, mặt bằng lãi suất cho vay đã khoảng 1,55%/năm so với thời điểm trước khi có dịch bệnh. Đồng thời, các ngân hàng đã cắt giảm khoảng gần 30.000 tỷ đồng lợi nhuận khi miễn, giảm, hạ lãi suất, phí cho khách hàng.

Ông Hùng chia sẻ thêm: “Mọi người nói doanh nghiệp khó khăn và ngân hàng vẫn báo lãi lớn. Nhưng phải nhấn mạnh rằng, với chia sẻ như đã nói thì chúng tôi cũng đã cố gắng hết sức. Lợi nhuận được công bố bao gồm nhiều khoản phải thu, một số ngân hàng cũng chưa trích lập hết khoản nợ tiềm ẩn thành nợ xấu. Do đó, nói lợi nhuận ngân hàng đang “ăn trước trả sau” cũng không sai”.

Theo quy định hiện tại, áp lực trích dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng đối với các khoản nợ cơ cấu cho khách hàng rất lớn, ngay trong năm 2021 trích tối thiểu 30% và phải trích hết 100% vào cuối năm 2023 dẫn đến nhiều tổ chức tín dụng giảm lợi nhuận đáng kể.

“Trong khi đó, công tác xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng trong 8 tháng năm 2021, đặc biệt trong quý 2 và quý 3 bị đình trệ do chịu tác động bởi dịch bệnh diễn biến phức tạp và khó kiểm soát, phải thực hiện giãn cách tại nhiều tỉnh/thành phố, ảnh hưởng đến công tác khởi kiện khách hàng, thu giữ, phát mại, đấu giá tài sản đảm bảo của ngân hàng”, ông Hùng nói.

NGÂN HÀNG CŨNG CẦN ĐƯỢC HỖ TRỢ

Với các khó khăn trên, ông Hùng cho rằng, các tổ chức tín dụng cũng là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19; rất cần được chia sẻ, cần hỗ trợ của Chính phủ và các bộ, ngành để các tổ chức tín dụng có thêm điều kiện, nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Theo đó, ông Hùng đề nghị Chính phủ xem xét ban hành Nghị định về khoanh nợ đối với số dư nợ được cơ cấu nợ do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 tương tự như Nghị định 55 và Nghị định 116 của Chính phủ.

“Để phù hợp với tình hình hiện tại, có thể chỉ cần khoanh nợ gốc. Tức, doanh nghiệp không phải trả nợ gốc, chỉ phải trả lãi vay. Có như vậy ngân hàng mới tiếp tục có nguồn lực và hỗ trợ được doanh nghiệp tiếp cận vốn ngân hàng sau khi kiểm soát được dịch bệnh để phục hồi sản xuất kinh doanh”, ông Hùng kiến nghị.

Ngoài ra, đại diện các ngân hàng thương mại, ông Hùng cũng có các kiến nghị đến các bộ, ngành liên quan như: hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động mua, bán nợ của các doanh nghiệp, khung pháp lý về hình thành, phát triển và quản lý thị trường mua, bán nợ;  tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện chuyển đổi các khoản nợ xấu thành chứng khoán để giao dịch công khai...

Riêng với gợi ý của Quốc hội về việc dùng ngân sách Nhà nước để cấp bù lãi suất, tương tự gói hỗ trợ năm 2009, ông Hùng rất đồng tình ủng hộ và mong muốn mọi người nên ủng hộ. Tuy nhiên, ông Hùng cũng thừa nhận việc ra được cơ chế sẽ gặp nhiều khó khăn.

Nêu quan điểm về việc dùng ngân sách Nhà nước cấp bù lãi suất, ông Nguyễn Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng Các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước, nhìn nhận thời điểm này nên có thêm những gói hỗ trợ như gợi ý của Quốc hội để chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp.

Cũng theo Vụ trưởng Vụ Tín dụng Các ngành kinh tế, để xây dựng cơ chế chính sách cần tính toán đến 2 mục tiêu. Trong đó, mục tiêu quan trọng nhất là ổn định vĩ mô và kiểm soát được lạm phát. Bởi lẽ, chúng ta có làm gì mà không kiểm soát được lạm phát thì mục tiêu coi như không thành công, thậm chí tác dụng ngược. Người dân khôi phục sản xuất kinh doanh nhưng để lạm phát lên tới hai con số như năm 2009 sẽ dẫn tới hệ luỵ to lớn đến nền kinh tế.

“Gói kích cầu năm 2009 đã đạt được một số mục tiêu. Tuy nhiên, nếu nói thành công toàn diện thì chưa và đó cũng là cơ sở để Ngân hàng Nhà nước và cơ quan quản lý tính toán biện pháp hỗ trợ dòng tiền. Phải linh hoạt vận dụng từ chính sách tiền tệ cho đến chính sách tài khoá để làm sao đạt được ổn định kinh tế và hỗ trợ người dân khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh”, đại diện Ngân hàng Nhà nước chia sẻ.