Trong nửa đầu năm 2025, làn sóng sa thải tiếp tục lan rộng trên toàn cầu và tại Việt Nam, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều ngành nghề, đặc biệt là những nhân sự làm trong ngành ngân hàng, tài chính. 

Với sự bùng nổ của AI đang mở ra cơ hội đột phá trong nhiều mảng hoạt động, trong đó có truyền thông chính sách và phát triển dịch vụ, sản phẩm. Việc ứng dụng AI không chỉ giúp tăng hiệu suất công việc, giảm chi phí, tiết kiệm thời gian, mà còn góp phần tăng cường an toàn hệ thống tài chính.

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, cho biết: "Một số nghiên cứu cho thấy, đến năm 2025, khoảng 45% doanh số bán hàng trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng được thực hiện hoàn toàn trên các nền tảng số, không cần sự hiện diện tại các điểm giao dịch truyền thống. Đây là kết quả của quá trình số hóa sâu rộng, trong đó AI đóng vai trò trung tâm giúp phân tích dữ liệu, tự động hóa quy trình và cá nhân hóa dịch vụ."

QUÁ TRÌNH SÀNG LỌC NHÂN SỰ CHƯA DỪNG LẠI

Báo cáo thị trường lao động quý 2/2025 của nền tảng Việc làm 24h, cho thấy ở ngành ngân hàng, năm 2024 Việt Nam ghi nhận hơn 2.500 nhân sự bị tinh giản từ 8 ngân hàng lớn, và xu hướng này vẫn tiếp tục kéo dài trong năm nay.

Đây là kết quả từ việc hàng loạt tập đoàn lớn đã cắt giảm lao động nhằm tối ưu hóa chi phí, tinh gọn bộ máy và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu suất làm việc.

Theo Bản tin thị trường lao động quý 1/2025 của Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động (Bộ Nội vụ), trong quý 1/2025, hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm có số lao động giảm là 23,6 nghìn người.

Cũng theo quan sát của Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, từ đầu năm đến nay, nhóm ngành tài chính, ngân hàng, bảo hiểm là nhóm ngành có biến động tiêu cực mạnh nhất về lao động, cho thấy sự bất ổn hoặc tái cơ cấu vẫn đang diễn ra mạnh mẽ. Sự phục hồi kinh tế đan xen với những mảng trầm của quá trình tái cấu trúc và dịch chuyển nhân sự.

Biến động nhân sự trong ngành này cũng thể hiện rõ qua số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội. Riêng trong tháng 6/2025, số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp trong ngành tài chính - ngân hàng - kế toán - kiểm toán tiếp tục chiếm tỷ lệ cao, với 23,62%, dù có sự sụt giảm so với mức 28,39% trong tháng 5 song đây vẫn là một tỷ lệ ở mức cao.

Theo ông Vũ Quang Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, điều này cho thấy quá trình tái cấu trúc và sàng lọc nhân sự trong ngành vẫn đang tiếp diễn, dù có thể đã qua giai đoạn căng thẳng nhất.

TRANG BỊ KỸ NĂNG, KIẾN THỨC MỚI

Ông Trần Hồng Tuấn, Phó Chủ tịch Công đoàn Ngân hàng Việt Nam, cho biết cùng với quá trình chuyển đổi số quốc gia, chủ trương tinh gọn bộ máy, ngành ngân hàng cũng đang tối ưu hóa nguồn lực trên mọi mặt.

Theo ông Tuấn, về kỹ năng số, các giao dịch truyền thống đang dần được thay thế bằng các nền tảng số hóa. Hiện tại, hầu hết các ngân hàng thương mại Việt Nam (khoảng 95%) đã xây dựng lộ trình chuyển đổi số cụ thể, và gần 40% đã phê duyệt chiến lược số tích hợp vào định hướng kinh doanh chung.

Việc này được thúc đẩy mạnh mẽ thông qua Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, với mục tiêu đến năm 2025, ít nhất 60% tổ chức tín dụng có doanh thu từ kênh số đạt trên 30% tổng doanh thu.

Ông Tuấn thông tin, năm 2024, giao dịch qua các kênh điện tử như Internet Banking, Mobile Banking, mã QR tăng vọt, với số lượng giao dịch tăng gần 60%, giá trị giao dịch tăng trên 30% so với cùng kỳ.

“Điều này không chỉ giúp tinh gọn quy trình nghiệp vụ, giảm thiểu các tác vụ thủ công, mà còn đòi hỏi người lao động phải thành thạo các công cụ số, tư duy dữ liệu và khả năng thích ứng với công nghệ mới để vận hành bộ máy hiệu quả hơn. Các ngân hàng đang ưu tiên phát triển mô hình không chi nhánh, ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến để tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và tiết kiệm chi phí”, ông Tuấn chia sẻ.

Bên cạnh đó, áp lực phát triển bền vững (ESG) đang định hình lại chiến lược kinh doanh. Ngành ngân hàng đang tiên phong phát triển "tín dụng xanh" và "ngân hàng xanh", với định hướng rõ ràng từ Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 7/1/2020 của Ngân hàng Nhà nước về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường xã hội trong hoạt động cấp tín dụng.

Vì vậy, ông Tuấn cho rằng điều này yêu cầu người lao động phải có kiến thức chuyên sâu về môi trường, hiểu biết về các sản phẩm, dịch vụ tài chính xanh, và ý thức tiết kiệm năng lượng, quản lý tài nguyên hiệu quả trong mọi hoạt động.

“Có thể nói, việc trang bị hai nhóm kỹ năng này là chìa khóa để người lao động gia tăng năng suất, nâng cao thu nhập và đảm bảo việc làm ổn định trong tương lai. Đồng thời góp phần vào sự thành công của chiến lược tinh gọn bộ máy và chuyển đổi số trên phạm vi quốc gia”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Với vai trò là tổ chức đại diện cho người lao động, ông Tuấn cho biết hiện Công đoàn Ngân hàng Việt Nam không chỉ thụ động tiếp nhận các chương trình đào tạo từ phía chuyên môn, mà còn chủ động đề xuất, xây dựng và phối hợp triển khai các nội dung đào tạo sát với thực tế công việc và chiến lược phát triển của từng đơn vị.

Mục tiêu là từng bước hình thành lực lượng lao động sáng tạo, có khả năng nghiên cứu, học tập, làm chủ khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc.

Cục Việc làm (Bộ Nội vụ) cũng nhận định, năm 2025, quá trình tự động hóa và chuyển đổi số có thể khiến một bộ phận lao động không có trình độ, kỹ năng bị đào thải.

Vì thế, người lao động cần chủ động nâng cao kỹ năng, cập nhật kiến thức mới để thích nghi với thay đổi trong cơ cấu việc làm. Đồng thời, doanh nghiệp cần tạo môi trường làm việc hấp dẫn, hỗ trợ đào tạo để giữ chân nhân sự và phát triển bền vững trong giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ hiện nay.